Etiketaren artxiboa: Kontrakantxa

“Pazientzia izaten ikasi beharra daukagu. Gaur egun, dena unean bertan nahi dugu, markak momentuan nahi ditugu, baina hori horrela ez dela ohartu beharra daukagu”

Utzi erantzuna

Futboletik harago badaude kirolik. Gurean esku-pilotak, saskibaloiak edotan eskubaloiak ere zeresan handia izan dute. Baina, nolakoa ote da hain ezaguna ez diren kiroletan aritzea?

Nerea Ibinaga Garitaonandia (1999, Zizur Nagusia) patinen gainean irristaketan gozatzen murgildu zen kirol munduan, baina, atletismoa deskubritu zuenean dena aldatu eta mundu berri bat ireki zen berarentzat.

Mailu jaurtitzailea zara, nola hasi zinen horretan?

Atletismoan hasi nintzenean, Zizurren ez zegoen instalaziorik (orain Patxi Morentin atletismo modulua daukate). Udako igerilekuetan eta Zizurko polikiroldegiko frontoi txikian aritzen ginen korrika eta jauziak egiten.

Aukera gutxi genituen atletismoaren barneko espezialitate asko praktikatzeko. Hala ere, pisua, egiteko aukera genuen. Gustuko nuen, ez nintzen txarra eta gutxi nekatzen nintzen. Handik urte batera, entrenatzaile batek mailua zer den erakutsi zidan eta Ardoi taldeko entrenatzaileak, aukera eman zidan hurrengo urtean Pamplona Atleticoko entrenatzailearekin, Idoiarekin, astean bitan teknika egiteko. Mailua gustuko nuela konturatu eta, hurrengo denboraldian taldez aldatu nintzen modu serioago batean entrenatzeko..

Zergatik aukeratu zenuen atletismoko froga hau?

Betidanik izan naiz nire adinekoak baino handiagoa, eta gaztea zarenean, gehiago antzematen da gorputzaren tamaina desberdintasun hori. Nik indar gehiago nuen, altuagoa nintzen eta erraztasun handiagoa neukan jaurtitzeko.

Horregatik, pisuarekin hasi nintzenean, gustukoa neukala ohartu nintzen, esfortzu gutxi eskatzen zidan espezialitatea zen. Baina Idoiarekin entrenatzen hasi nintzenean mailua gustuko nuela ohartu nintzen. Xabalinan ez nintzen oso abila, diskoa ez zitzaidan asko gustatzen egunero entrenatzeko moduan, pisua gero eta gutxiago hasi zitzaidan gustatzen, baina mailuarekin abila izan nintekeela ikusi nuen eta gogotsu joaten nintzen entrenatzera. Taldean ere oso gustura nengoen, eta horrek asko animatzen du bat entrenatzerako orduan.

23 urte azpikoen txapelketan Espainiako txapelduna izan zara, Nafarroako errekorra gainditu duzu. Hori ez da egun batetik bestera lortzen..

Atzetik lan handia dago, esfortzu handia, egun txarrak eta onak, barreak, negarrak, konfiantza, amorrua, entrenamendu onak eta txarrak, espektatibak, presioa… baina familiaren, lagunen zein psikologoaren laguntzarekin gure buruari aurrera egiten uzten badiogu eta emozioak eta egoerak hein batean kontrolatzen ikasten badugu eta helduko denaren konfiantza badugu, azkenean gauzak ateratzen dira.

Garrantzitsua iruditzen zait erronka errealak jartzea norberak bere buruari, baina pixkat haratago joatea eta esfortzu gehiago dakartzan erronkak burutik bueltaka izatea ere polita eta motibagarria iruditzen zait. Beti pixka bat gehiago egiteko aukera ematen digulako horrek, gure barnean daukagun ehuneko ehuna ateratzeko aukera, beti zerbait izateko helburu.

Zeintzuk dira zure hurrengo erronkak?

Erronka errealak, berriro ere Nafarroako errekorra egitea eta Espainiako txapelketa absolutuan lehengo bosten artean geratzea dira niretzat oraintxe bertan. Eta epe luzean lortzekoak, Europako txapelketa batera joatea edota mundialen batera joatea izango lirateke. Baina azken hau lortzeko oraindik denbora eta entrenamenduak falta zaizkit. Kategoria absolutuan kriston maila eta kriston markak eskatzen dituzte.

Pazientzia izaten ikasi beharra daukagu. Gaur egun, dena unean bertan nahi dugu, markak momentuan nahi ditugu, baina hori horrela ez dela ohartu beharra daukagu. Hortaz kontziente izaten hasi nintzenean (nahiz eta, oraindik ere, askotan gauzak eta markak momentuan ateratzea nahi dudan), presio handia kendu nuen gainetik eta gauzak ateratzen hasi ziren. Gauza bakoitzak bere momentua behar du, bere denbora.

Ze behar da mailu jaurtigailu ona izateko? Zer hartu behar da kontuan?

Gauza asko behar ditu, beti dago zer edo zer hobetzeko, beti izango duzu akatsen bat. Baina gakoa entrenatzea da. Ordu asko dira eta entrenamenduan egiten ditugun gauza guztiek dute garrantzia. Teknika ondo ulertzeak eta egiteak, pesak ondo egiteak, korrikak, jauziak, elikadurak… eta buruak.

Askotan ahazten dugu buruak duen paper garrantzitsua eta, egia esan, ni berandu ohartu nintzen arren, burua ondo edukitzeak, lan asko aurrezten dizu; hala nola, ez obsesionatzea zerbait ateratzen ez zaizunean, gauza bakoitzari bere denbora ematea, etab. Azken finean, nork bere buruari presioa sartzeak, pertsona bera gaizki egotea dakar.

Nolakoa da Nerea Ibinagaren egun arrunt bat?

Egun osoa leku batetik bestera pasatzen dut, ez dakit ezer egin gabe egoten, aspertu egiten naiz. Gauzak egitea asko gustatzen zait. Adibidez, oraintxe bertan, goizean esnatu eta lanera joaten naiz. Goiz osoa lanean pasa ostean, etxera heldu, korrika bazkaldu eta Larrabidera igotzen naiz. Horrela, ez dago haurrik jaurtitzen dudan bitartean, lasaiago jaurtitzeko, azken finean, pistan jende asko dagoenean ez duzu berdin entrenatzen eta gauza askotan daukazu burua. Ondoren, neska batzuk entrenatzen ditut eta hauekin bukatzean, nire entrenamendua amaitzen dut.

Azken aldian oso nekatua amaitzen dudanez, etxera heldu eta ez naiz etxetik ateratzen. Baina bestela, lagunekin geratzen naiz. Garrantzi handia ematen diot aisialdiari azken aldian, deskonexio momentuak ere behar ditugula uste dut, bai bakarka egoteko deskonexio uneak, baita lagunekin eta familiarekin igarotzeko deskonexio momentuak, bestela oso aldapatsu egin daiteke epe luzean.

Atletismoa, futbola, saskibaloia edo eskubaloia bezalako kirolekin alderatuta ez du ikusgarritasun handirik..

Kirol asko beti egon dira bigarren plano batean. Orain arte, gizonezkoen futbola zen gehien ikusten zen kirola. Baina gauzak aldatzen ari direla esango nuke. Euskal Herria mailan, kriston bultzada eman zaio esku-pilotari, adibidez.

Nafarroan, Beti Onak-eko Atarrabiako nesken eta Anaitasunako mutilen eskubaloi taldeari esker, kirol honi kriston bultzada ematea lortu da (Nafarroa mailan). Hala ere, oraindik lan asko daukagu aurretik gizonezkoen futbolaren pareko beste kirolen bat jarri arte.

Zergatik uste duzu dela hori?

Telebistak kontsumitzeko ematen digunagatik. Azken finean, gizonezkoen futbola beti dago telebistan, Atletismoa orain hasi dira jartzen Nafarroako Asier Martinez oso ondo dabilelako mundu mailan hesiak pasatzen, baina hortik ateraz gero, ez da jarraitzen. Telebistak azken finean audientzia bilatzen du, eta audientzia gutxi lortzen badu, kendu egiten da.

Gainera, jendarte mailan kirol batzuei beste askori baino indar eta ikusgarritasun handiagoa ematen zaie. Horrek ere, eragina dauka gugan, modu zuzen zein zeharkakoan beste gauza askoren artean, noski.

Eta mailari dagokionez, zer nolako maila dago Euskal Herrian atletismoan?

Euskal Herrian, kriston maila dagoela esango nuke. Kirolari oso onak dauzkagu gure inguruan; hala nola, June Kintana, Asier Martinez, Odei Jainaga, Naroa Agirre, Arantza Moreno, etab. Aipatu ez ditudan beste asko, hauek bezala, Olinpiar Jokoetan zein Mundial edo Europeoetan egonak dira, eta izugarrizko maila erakutsi dute txapelketa hauetan.

Baina ezagunak dira? Ziurrenik, oso gutxik ezagutuko dituzte guzti hauek edo atletismoaren munduan goi mailan dabiltzan beste hainbat kirolari.

Eta emakumeen presentziari dagokionez?

Emakume nahikotxo daude atletismoaren barruan. Kirolaren barneko emakume eta gizonen banaketa egiten badugu, parekotasun handienetariko kirola dela esango nuke atletismoa. Izan ere, emakume bezainbeste gizon ikusten dira txapelketetan. Nahiz eta, gero, gizonezkoei ikusgarritasun handiagoa eman emakumezkoei baino.

Oraindik lan handia daukagu emakumeok egoera honi buelta emateko. Izan ere, gero eta ikusgarritasun handiagoa daukagun arren, oraindik asko daukagu aldatzeko, berdintasun ekitatibo baten alde borrokatzeko eta gurekiko dauden aurreiritziei buelta emateko eta gutxiesten gaituztenekin amaitzeko  indar nahikorik antza denez.

Zer behar da egoera horri buelta emateko?

Guztion elkartasuna behar da. Kirolei “buelta bat” ematea eta emakumezkoen kirolak gizonezkoen kirolekin ez alderatzea. Bi gorputz ezberdin dira, gaitasun ezberdinekin, tamaina, indar, egoera fisiko ezberdinekin…

Emakumeen kirola kontsumitzen ikasi behar dugu, kirol hori ikusten dugun bitartean hartaz gozatzen. Gizonezkoen kirolera ohituak gaude telebistan gehien botatzen dena delako aspalditik.

Aldaketak egitera ez gaude ohituak eta agian, garaia da guztion berdintasuna eskatzeko eta ez gure artean alderaketak egiteko. Emakumezkoen kirola ikusten ikasi behar dugu, gizonezkoena ikusteko ikasi dugun bezala. Horretarako, ezinbestekoa dugu alderaketekin amaitzea txiki txikitatik.

Ez zen urrea distira egiten zuen guztia

2 erantzun

Europako txapelketan eta Olinpiar jokoetan izandako emaitzak tartean eta azken hamarkadan lehenengo aldiz Saskibaloiko Munduko Txapelketarako txartelik ez lortu izanagatik, urte luzez Espainiako taldearen entrenatzailea izan den Lucas Mondelo kargugabetu du Espainiako Saskibaloi Federazioak.

Aspalditik susmopean nengoen talde horretan zeozer gertatzen zela, ez baitzen normala hainbeste lorpen (eta garaipen) lortutako talde bat egun batetik bestera desegitea, noiz eta Europeoa eta Olinpiar Jokoak bertan zeudenean.

Anna Cruz, Laura Nicholls edo Marta Xargay taldean jarraitzeari uko egin zioten argudio ezberdinak emanez, baina betiere, modu batera edo bestera, hor zeozer gertatzen zela ulertarazten zuten (edo hori izan da, behintzat, jarraitzaileon interpretazioa).

Urte hasieratik kantxak zapaldu gabe egon ostean, uztailaren 15ean txapelketa profesionala uzten zuela adierazi zuen Martxa Xargayk. Blog honetan zein paperekoan kirola eta antsietatearen inguruan solastu izan naiz behin baino gehiagotan eta Xargay beraren kasua izan dut hizpide antsietatearen inguruan hitz egiteko orduan.

Gaur, abuztuak 8, El País aldizkariak argitaratu duen elkarrizketa batean Gironakoak argi utzi du zein zen berak Mondelorekin bizi izan zuen egoera, besteak beste.

Bertan azaldutakoaren arabera, Lucas Mondelok jokalaria maila oso “heavy” batzuetara eraman zuen eta hori dela eta janariarekin arazo larriak izan zituela adierazi du Xargayk: “Errusiako Dynamo Kursk (2018-29 denboraldia) taldean jokatzen nuenean hasi zen dena. Mondelo bertan entrenatzailean zen, astero pisatzen gintuzten eta bera han zegoen beti, zelatan. Taldeko hainbat kontzentrazio egunetan, Sonja Vasíc eta niregana hurbildu eta lodi geundelako postrerik izango ez genuela esan zigun. Momentu horretan 67kg pisatzen nituen eta 1,82m neurtu. Fisikoki ongi aurkitzen banintzen ere, egoera horrek ziurgabetasun asko ekarri zizkidan bai kantxa barruan zein kanpoan. Etengabe pisutik at nengoela erraten zidan eta horrek nahasmen fisiko eta mentala suposatu zuen niretzat”.

Egoera horretan laguntza psikologikoarekin eta bere bikotea den Breanna Stewart saskibaloi jokalariaren babes bakarrarekin (bere gurasoei ez zien ezer kontatu) 2019ko Europeoetan parte hartu zuen: “Mentalki out nengoen baina txapelketa bukatzeak liberazio handi bat suposatu zuen niretzat […]”.

Europako txapeldunak izatea lortu zuten eta Marta Xargay finalean saskiratze gehien lortu zituen jokalaria izateaz gain,  txapelketa osoan minutu gehien jokatu zuen bigarren jokalaria izan zen eta txapelketako boskote idealean sartu zuten: “Ez dakit nondik atera nituen indarrak. Ni bera (Mondelo) baino handiagoa nintzela erakusteko modu bat izan zen. Jokatzea biziki gustuko nuen eta beste domina bat nahi nuen”.

Beti eskatu diotena egin duela azpimarratzen du El Paisek egindako elkarrizketan eta horrelako egoera ez zuela zertan jasan behar ondorioztatu zuen: “Entsalada sinple bat bazen ere, jateagatik gaizki sentitzen nintzen, ez nuen janariaz disfrutatzen, antsietatearekin jaten nuen eta gero komunera joaten nintzen”.

Egoera honetan, psikologoak Gironakoari pisatzen uzten ez baizen ere, selekzioarekin egiten zituen kontzentrazioetan pisuaren kontrola jarraitzen zuela adierazi du Xargayk. Honek antsietate handia sortzen zion eta hurrengo egunean pisatu behar zutela zekienean, gau horretan ez zuen lorik egiten.

Mediku diagnostikoa argia zen: bulimia eta ortorexia (janari osasuntsuagatik obsesioa): “Supermerkatuan bi ordu igaro nezake produktuen konposizioari begira. Errealitatearen zentzua galdu nuen guztiz, fisikoki ni nolakoa nintzen, lodia nengoen edo ez, ongi jaten nuen edo ez..”.

Kontaketa gogor honen aurrean, egun bere burua berriz maitatzen duela adierazi du, tarteka janariarekin izan duen harreman horren ondorioz sortutako pentsamenduak buruan bueltaka hasten bazaizkio ere.

Mondelok bere autoritatea kontrolatzen jakin ez zuela dio Xargayk, berarenganako errespeturik izan ez duela eta entrenatzaileak beraren bizitza pribatua eta harremanen aurkako iruzkin publiko eta pribatuak izan dituela salatu du: “Selekzioarekin joatea udalekuetara joatea bezalakoa zen eta egun batetik bestera ikustea udaleku horiek beste gauza batean bihurtuak zirela ikustea oso gogorra izan zen”.

Janariarekiko gaixotasunen aurrean horrelako aitortzek bizipen antzekoak dituzten pertsonentzako lagungarri izatea espero du: “Egoera berdina bizitzen ari diren neskak laguntzeko kontatu nahi dut nire gertatutakoa, edozeini gerta dakiokeela kontura daitezen, kirolariak ez garela erasoezinak.. Nik dena nuen eta (bulimia) sufritu dut“.

Azken hilabeteetan egindako lanari esker ongi dago Marta Xargay eta saskibaloi jokalari bezala izan duen ibilbideagatik gogoratua izatea nahi du, hautatzaile ohiak sortutako egoeratik aldenduta […] Gauza bat da exijentzia eta beste gauza bat da mugak zeharkatzea“.

WNBAko Phoenix MArcury taldearen trainning campean bere azken saskiratzea lortuaz erran zion agur hainbeste maite duen kirolean profesionalki jarduteari. Izan ere, Marta Xargayren ibilbidea garaipenez beteta dago. Europako taldeetako jokalari izateaz gain, WNBAn ere jokatu izan zuen bi denboraldiz: “Saskibaloiaz agurtzeko modurik onena izan zen, izandako esperientzia onenetako bat gogoratuz”.

Hainbeste urtez bere bizitza eta pasioa izan den kirolaz agurtzeko unean, Xargayk bere ibilbidea izan du gogoan: “Zorteduna izan naiz oso bizitako guztia bizitzeko aukera izateagatik. Bertan egon eta irabazitako guzti hori lortzea oso zaila da eta nik aukera izan dut hori lortzeko. WNBAn jokatzeko aukera izatea edotan Olinpiar Jokuetako Zilarrezko domina (Rio 2026) lortzea. Rio-ko oroitzapenekin geratzen naiz, Salamancan nengoenean lortutako Euroligarekin, Pragako bigarren denboraldiarekin, edota 2018ko Mundialean Belgikaren aurkako norgehiagokan hiruko saskiratzeko horrekin, azken urrezko dominarekin.. baina baita ere aurreko urtean famialiatik gertu egoteko helburuarekin Gironako taldera itzultzearekin. Lasai geratzen naiz eta irribarre batekin“.

Euskal zazpi talde Espainiar Estatuko goi mailako saskibaloiko txapelketetan

Utzi erantzuna

Gero eta gehiago dira goi mailako saskibaloian aritzen diren euskal taldeak, eta ez nola nahi ere! Azken denboraldietan sailkapenaren erdialdetik gorako postuetan mantentzen ari dira talde hauek, aurrekontu eta baliabide handiagoak dituzten taldeei duin aurre eginez.

Emakumezkoen saskibaloi profesionalean bi txapelketa (LF Endesa eta LF2) daude Espainiar Estatuan eta bertan, Hego Euskal Herriko 7 talde ibiliko dira lehiatzen.

LF Endesako lehen postuak euskal taldeen erronka
Lointek Gernika Bizkaia (Gernika) da azken denboraldietan emaitza onenak lortu dituenak eta egin dituzten fitxaketekin, taldea indartu eta maila altuagoan lehiatzeko moduan egongo dira aurten. Naiara Diez eta Itziar Ariztimuñoren taldeari, Rosó Buch Rossel, Paula Ginzo eta Nadia Colhado batu dira, besteak beste.

Gernikako taldeari jarraiki eta maila berdinean lehiatuko dira aurten ere Kutxabank Araski (Gasteiz) eta IDK Euskotren (Donostia).

Anna Cruz Lebrato katalana eta Tamara Abalde Diaz galegoak Maria Asurmendi, Laura Quevedo eta Cristina Molinuevo Garciarekin batera ibiliko dira aurtengo denboraldian Gasteizko taldean. Nazioartean azken urteak ibili ondoren, Liga Femeninara bueltan da Anna Cruz.

Azu Muguruzak (IDK Euskotreneko entrenatzailea) aurreko denboraldiaren taldea ia bere osotasunean mantenduko du, azken urteetan emaitza onak eman dituena eta tartean Ane Esnal Aguirre eta Maria Erauncetamurgil Ayestaran dituena.

LF1ra igotzeko txartelaren bila
Osés Contrución Ardoi (Zizur Nagusia), Azkoitia Azpeitia ISB (Azkoitia), DFKO Ibaizabal (Galdakao) eta HGB Ausarta Barakaldo EST (Barakaldo) dira LF Endesara igotzeko txartela lortzeko helburuarekin LF2 txapelketan lehiatuko direnak.

Egoera dela eta, denboraldia amaitu zen bezala, talde nafarrak ezin izan zuen saskibaloiaren maila gorenera igotzeko aukerarik izan, urte osoan zehar joko eta emaitza paregabeak lortu arren.

Lointek Gernika Euskal Kopako garaile
Normalitate berriak norgehiagokak bertan behera uztea ekarriko ditu, tartean koronabirus kasuak egonagatik. Gasteizko taldeak ezin izan zuen Euskal Kopa lehiatu koronabirusa dela eta. Horrek IDK Euskotren zuzenean finalera eraman zuen. Hala ere, ezin izan zuen Gernikako taldearen aurka. 43-50ko markagailuarekin iritsi ziren Euskal Koparen amaierara eta Naiara Diez gidatzen duen taldeak jaso zuen txapeldunen kopa.

Gernikarrak Super Copako ezustekoa
Erran ohi da final bat etxean jokatzea bezalakorik ez dagoela, eta horren adibide da Espainiako Super Copan ikusi zena. Oker ez banago, lehenengo aldia izan da emakumezkoen saskibaloiko txapelketa eta, oro har norgehiagoka bat, Miribillan jokatu dela.

Lointek Gernika Bizkaia (Gernika), Perfumerías Avenida (Salamanca), Spar Uni Girona (Girona) eta Valencia B.C. (Valentzia), aurreko denboraldian lehengo lau postuetan geratu ziren taldeak, goi mailako maila erakutsi zuten Bilbon.

Oso gutxik espero zuten Gernikak Valentzia garaitu izana (talde honen aurrekontua, ligako altuenetakoa da eta aurten esperientzia handiko jokalariz indartu dute taldea) eta Mario Lopezen taldea Perfumerias Avenidaren aurka lehiatu zen finalean. Oso oso final lehiatua izan bazen ere, asko nabarmendu zen Salamankakoek final eta tankerako partidu berezietan duten esperientzia, gernikarrak 50-66 garaituz.

Futboletik harago, saskibaloiak Serbia konkistatu du

Utzi erantzuna

Ia hilabete pasa dela Europako Saskibaloi Txapelketa bukatu zenetik? Ba bai. Ezin dudala horren inguruan idatzi gabe geratu? Baita ere! Baina aizue, entzun al duzue zerbait Europako Saskibaloi txapelketaren inguruan?

Ekainaren 27tik uztailaren 7ra bitarte, Serbian Europako emakumezkoen maila goreneko saskibaloiaren erakustaldi bikainaz disfrutatzeko aukera izan zen. Bertan, Serbiako selekzioarekin batera, Espainia, Frantzia, Erresuma Batua, Belgika, Bielorrusia, Eslovenia, Hungaria, Italia, Letonia, Montenegro, Txekiar Errepublika, Errusia, Suedia eta Turkiako selekzioek lehenengo postua nork lortuko zuen jakiteko lehiatu ziren.

Txapelketa aurretik Serbia, Espainia, Frantzia eta Belgika ziren urrea eramateko aukera gehien zituzten taldeak, 2018an Tenerifen izandako Munduko Txapelketan zein azken hilabeteetan talde bakoitzak kantxan erakutsitako maila altua dela eta.

Serbian jokatu den txapelketa jarraitu genuonok (Sanferminak baziren ere mugikorrari itsatsita egon naiz), inoiz baino saskibaloi maila altuenaz gozatzeko aukera izan genuen. Espainiako selekzioak historia egin zuen, Frantziaren aurka finala irabazi eta Europako txapeldun bezala errepikatu zuen. Frantzia bigarren geratu zen, Serbiak hirugarren eta Erresuma Batuka laugarren postua lortu zuten bitartean.

Txapelketako jokalari onenaren saria (MVPa), Astou Ndour (ESP) izan zen. Jokalari senegaldar honek WNBAko Chicago Sky taldean jokatzen du eta Eurobasket honetan Alba Torrens jokalariaren lekukoa hartu zuen Eurobasketeko jokalari onena bezala. Ndourrekin batera, Sandrine Gruda (FRA), Sonja Petrovic (SER), Temi Fangbele (GB) eta Marta Xargay katalanak txapelketako boskote onena osatu zuten.

Eurobasket honetan deskubritu edota nabarmentzekoak iruditzen zaizkidan bost jokalariak hauek dira niretzat:

Astou Ndour (ESP)
Txapelketako MVPa, 2018an Tenerifen jokatu zen Munduko Kopako boskote onenean sartua izan zen. Jokalari senegaldarra asko hobetu du bere jokoa eta ezinbesteko bihurtu da Espainiako selekzioarekin bere barneko jokoarengatik zein kanpotik duen jaurtiketengatik.

Laura Nicholls (ESP)
Ez da urte errexa izan da jokalari honentzat.. Eli Pinedok gidatzen duen Deportistas de Eli-te saioan adierazi zuen moduan (by the way, saioa ikustea gomendatzen dizuet) 2018-19 denboraldian Perfumerias Avenida taldea utzi zuen. Horregatik, finala irabazita jokalari hau malkoak begietan ikusteak izugarri hunkitu ninduen. Jokalari bezala bikaina da, baina pertsona bezala hobeagoa da.

Marta Xargay (ESP)
Alba Torrensen hutsunearen aurrean, bera izan da taldearen lidergotza Laia Palaurekin batera bere gain hartu duena eta bikain egin du. Ezinbesteko jokalaria da eta asko hobetu da azken urteetan.

Maria Vadeeva (RUS)
Nire deskubrimendurik handiena. Pila bat gustatu zain errusiar gazte honen jokatzeko modua eta gertutik jarraitu beharreko jokalaria da dudarik gabe. Gaur egun WNBAko Los Angeles Sparks taldean jokatzen du.

Emma Meesseman (BEL)
Tenerifen egon nintzenean, Belgikako taldeak inork espero ez zuena egin eta laugarren postua lortu zuen. Emma Meesseman ezinbestekoa da Belgikako taldean eta horrela erakutsi du Serbian jokatutako txapelketan ere. Belgikar honek ere WNBAn lehiatzen da, Washington Mystics taldean.

Bukatu baino lehen aipatu beharra dut Alba Torrensen jokoaz gozatzeko aukera faltan bota izan dut, baina barregarria izan da bera komentarista bezala entzuteak, kar, kar, kar! Era berean, ezin ahaztu dezaket Laia Palau handia! Beti bezala fin eta eskuzabal.

PD 1: Amorru handia daukat eta haserre nago Espainiar Estatuko hedabideek Eurobasket-az egindako jarraipenarekin. Izan ere, azken urteotan Espainiako selekzioak izandako emaitzak zein taldearen maila itzela bada ere, taldeak izan duen oihartzuna minimoa izan da. Egoera hau okerragoa da, Munduko Futbol Txapelketan Espainiako taldeak lortutako emaitza eta hauek izan duten jarraipen mediatikoa handiagoa dela ikusten duzunean. Eta hortxe dago arazoa: hedabideen planifikazioan. Izan ere, hau gizonezkoen txapelketak balira, ez zen horrelakorik gertatuko eta kateen atean bakoitzaren jarraipena banatuko lukete.

Baina tira, aipatu beharra dut pozik nagoela behintzat bi lehiaketek jarraipen mediatikoa izan dutela eta emakumezkoak izan direla bai kantxan/zelaian zein platoetan protagonistak jokalari eta komentarista bezala.

PD 2: Jokalarien Instagram-ak utzi dizkizuet, nahi izanez gero nolakoak diren ezagutzeko aukera interesgarria ematen baitu sare sozial honek.

Emakumeak lehenengo lerroan? Bai, noski!

Utzi erantzuna

Txikia naizenetik hainbat kirol egin ditut. Egia erran, nire altuerarekin (beti izan naiz nire inguruko altuena) pixka bat baldarra nintzen eta kirolak asko lagundu nau horretan. Gimnasia erritmikoa, patinajea, igeriketa, judo, atletismo eta saskibaloia izan dira nire bizitzan zehar, momentuz, egin ditudan kirolak.


Saskibaloian 8 urte nituela hasi nintzen jolasten eta bost urtez Barañaingo Lagunak klubean egon ostean, egun jokatzen jarraitzen dudan taldera aldatu nintzen (lehen Ursulinas, orain Liceo Monjardin izena du). 11 urte nituela, Nafarroako selekziotik deitu ninduten eta bertan egon nintzen 16 urteak arte. Hortik aurrera, nire taldearekin batera, maila nazionalean zegoen taldean jokatzen hasi nintzen. Horrela, saskibaloiak, ikasketekin batera, nire bizitzako erdigunea hartu zuen: astean taldeko hiru entrenamendu, partidua nire taldearekin, partidua zaharragokoekin eta entrenamendua selekzioarekin. Eta ni pozik!


Kirola egiten gozatzeaz gain, kirola ikusten asko gozatzen dut txikitatik. Zenbat ordu pasatu ditut telebistaren aurrean gimnasia artistikoarekin txunditzen, TAU Baskoniaren edota Athletic-en partiduak ikusten. Telebistan ez ezik, zuzenean futbol partiduez gozatzen nuen; izan ere,  Lagunak-en (Barañaingo kluba) emakumezkoen futbol taldea garaiko Superligan (egungo Iberdrola Liga) lehiatzen zen eta nire lehengusina batek talde horretan jokatzen zuen.

Azken hilabeteetan emakumezkoen kirolak izan duen zaletuen bultzada izugarria izan da: San Mames, Anoeta, Sadar, Wanda Metropolitano, Wizink Center.. Nork erraten zuen emakumezkoen kirolak ez zuela jarraipenik?

Hau guztia ikusteak izugarrizko ilusioa eta gogoa sorrarazten dit. Izan ere, emakumeok gero eta esparru gehiagotan, urte luzez egindako lan eskergaren ondorioz, lehenengo lerroak hartzen ari gara eta hori izugarri ona da neska txiki eta gazteendako. Nork errango dio eskolako patioan baloiarekin jolasean aritzen den neskari ezin duela futboleko edo saskibaloiko jokalari izan, asteburuan erreferentetzat dituen emakume kirolari horiek ikustera joaten denean edota telebistan kirolari hauen inguruko albisteak gero eta maiztasun handiagoaz ikusten dituenean?

Erreferenteak behar genituen eta beharko ditugu: beharrezkoak dira etorkizuneko neskek askatasun osoz hazi daitezen. Horregatik da hain garrantzitsua, bai kirolean, zein bizitzako beste esparruetan emakumeek egiten duten lana ikusaraztea. Horretarako oso garrantzitsua da, bakoitzak bere txokotik, ahalik eta aukera gehien ematea emakumeok lehenengo lerroak gure egin ditzagun. Orain artean bezala, lanean jarraitu behar dugu, egiten den lana ikusarazi eta geldiezina den mugimendu honekin aurrera egin.


Duela 15 urte kirolean nire erreferenteak zein ziren galdetu izango balidate, ziurrenik, ez nuke emakumezko izenik aipatuko. Anoetako derbia zela eta partida gora eta behera ibili nintzaien ingurukoei: “Bua derbia, ze gogoak!”, eta antzerakoak erraten ibili nintzen aste osoa. Behin Anoetan eserita, konturatu nintzen hori ez zela ikusten nuen lehengo derbia. Klak egin zidan buruak momentuan.

Hasieran aipatu dudan moduan, nire lehengusina Lagunak taldeko jokalaria izan da urte luzez eta askotan bera ikustera joaten nintzen. Zenbat derbi ez ote nituen nik ikusi? Eta, garrantzitsuagoa dena: nola ez naiz lehenago konturatu nuen eta izaten jarraitzen dudan zorte handiaz?

Honetaz kontziente ez nintzen arren, nire lehengusina erreferente izan da eta izaten jarraitzen du niretzat, bai kirolari bezala eta bai pertsona bezala. Bere ibilbidearekin, nire inguruko “normalitatearen” barruan desberdin izaten, naizena onartzen, gustuko dudanaz gozatzen eta horren alde borrokatzen erakutsi dit. Horregatik, nire txoko txiki honetatik eskerrak eman nahi dizkiot; eskerrak eman nahi dizkizut!

Kontra-Kantxa bloga kirolaren inguruan jarduten duten emakumeei eta hauek egiten duten lan handiari ikusgarritasuna emateko helburuarekin sortu zen. Biziki garrantzitsua da neska txiki eta gazteek askotariko emakume erreferenteak izatea euren etorkizuna ahalik eta muga gutxienekin, askatasunean garatu dezaten. Duela aste bete Bigarren Hezkuntzako Institutu batean hasi nintzen praktiketan eta asko poztu ninduen 3. DBHko neskei ingeniaritza, informatika edota kirolarekin zerikusia zuten ikasketak egin nahi zituztela entzuteak.

Emakumeak egon bagaude, egiten dugun lana ikusaraztea da falta dena. Lokarriak estutu eta lanean jarraitzea baino ez zaigu geratzen. Baina lasai, bide onean goaz eta garrantzitsuena dena, ez gaude bakarrik!


Herriko plazak gureak dira!

Utzi erantzuna

Kaixo kaixooo!!! Zelan zabiltzate? Ni lan eta lan nabil [ez duzue imajinatzen zenbat pisatzen duten Decathloneko dendek edo zenbat bodyboard taula saltzen diren!!]. Kasik ez dut udaz disfrutatzeko astirik izaten ari; baina tira, libre ditudan tarteak jaiez [oraingoz Barañaingokoak eta Sanferminak], igerileku momentuez, taldekoekin saskibaloi partidatxoak egiteaz, zinemara joateaz, irakurtzeaz, lagunekin egoteaz.. saiatzen naiz.

Ez dut uste jakingo duzuenik, baina Barañainen emakumezko sokatira/herri kirol talde bat [ez genuen oso definituta kar, kar, kar] aurrera ateratzen saiatu ginen. Sortu, sortu genuen eta bizpahiru aldiz entrenatzen egon ginen [eskerrak eman nahiko nieke hemendik Txantreako sokatira taldeari egin ziguten harrerarengatik eta gurekin izan zuten pazientziarengatik kar, kar, kar]. Total, azkenean ez zela aurrera atera eta ni saskira bueltatu nintzen.


 Kontua da harrezkero gehiago ohartzen naizela herri kirolen inguruko albiste eta ekimenekin, eta ea, ez dut ukatuko, nire klase-kide eta txikitako lagun izandako bat aizkolaria izanak asko laguntzen du albiste horiek gertuagotik jarraitzea.

Sanferminak aipatu ditut lehen. Festa zoragarri hauetan [ez bazarete egon, zeren esperoan zaudete?] beti egon da Herri Kirolendako tartea, baina azken urte hauetan emakumeen parte hartzea handiagoa izan dela erranen nuke [agian erratuta nago baina nik sentsazio hori daukat]. Eta Sanferminetan bezala herrietako festa askotan ere, gutxika-gutxika urteetan zehar gizonezkoei esleitutako kirolen bidez emakumeek herriko plazak bere egiten ari dira.

Wikipediaren arabera [by the way, Euskarazko Wikipedia kideak, Aiora ( @probatxoa ) tartean, #Wikimania2018-n egon dira. Aiorak egunero bideotxo bat egin du laburpen gisara. Oso interesgarria!], Herri kirolak “abeltzaintza, nekazaritza, arrantza eta artisautza jardueretan oinarriturik Euskal Herrian industrializazioaren aurretiko garaietatik jokatu izan diren kirolak dira. Herri kirolen jatorria, izan ere, garai bateko lan jarduerak aisialdira bideratzea izan da”.

Aizkora frogak, sega jokoa, harri jasotzea, sokatira, lokotx biltzea, trontza, txingak eramatea, arrauna.. eta beste asko sartzen dira herri kirolen zakuaren barruan. Egia erran, askok animaliak tartean dituzten jokoak ere zaku berean sartuko dituzten, baina niretzat animaliak pertsonok entretenimendurako erabiltzearen aurka nagoenez horiek ez dira nik herri kirol moduan ulertzen ditudan froga ezberdinen artean sartzen.

Arraunaz luze eta zabal idazteko aukera izango dudanez, aurreragorako utziko dut [ez inpazientatu, estropadak bertan direla eta neskak tope dabiltzala: San Juan beti bezain fin eta adi ze Orio atope dator aurten!]. Hori dela eta Herri kirolen artean lau esanguratsuenak [edo niri esanguratsuenak egiten zaizkidanak] azalduko ditut jarraian:

Aizkora frogak

Aizkolariekik enbor bat edo gehiago (enborra zutik edo etzanda egon daiteke) aizkoraz ahalik eta denbora gutxienean moztea dute helburu. Banaka, binaka edo taldeka lehiatu daiteke.

Aizkolarien artean Irune Izkue Otxandorena, urrezko aizkorako lehengo emakume txapelduna [Aupa Irune! Kar, kar, kar] Maika Ariztegi, Irati Astondoa, Nerea Sorondo, Alazne Etxaburua, Itziar Goenaga eta Kristina eta Maribi Saralegi daude besteak beste.

Sokatira

Froga honetan hainbat partaidez osatutako bi taldek soka baten alde bakoitzean jarrita, talde bakoitzak bere aldera egin behar du; helburua marka jakin batetik beste taldea pasaraztea baita. Taldeak 4 edo ñkoak izan ohi dira [batzuetan 6x6koak ere egin izan dira] eta pisuaren arabera antolatzen dira frogak. Goma gaineko edo lur gaineko txapelketak egiten dira Euskal Herrian. Ez dakit jakingo duzuen edo ez, baina Munduko Sokatira Txapelketa egon badago.

Sokatira taldeen artean Txantrea, Berriozar, Gaztedi [Txinan, Goma Gaineko Munduko Txapelketan, garaipena lortu zuten 540 kiloko kategorian], Badaoitz eta Beti Gazte besteak beste.

Harri Jasotzea

Froga honen funtsa harri bat lurretik jaso eta sorbaldaraino jasotzean datza. Harri jasotzaile ezagunena Idoia Etxeberria da.

Txinga eramatea

Leku batetik bestera eskuetan, lurra ukitu gabe, txinga bana eramatean datza froga hau. Ez dago denbora mugarik eta distantziarik luzeenean txingak eramaten dituena suertatzen da garaile. Txinga bakoitzak 25kg-ko pisua dute.

Xanta Sousa da froga honetan kirolaririk ezagunena [Anek erranen dit erratuta nagoen edo ez, baina uste dut Konkisen parte hartu zuela!]

Erran dudan bezala, froga asko daude eta geroz eta gehiago dira hauetako bakoitzean parte hartzen duten emakumeak. Beraz, animatu eta jarraitu itzazue gertuagotik hauen inguruko albisteak, ekimenak eta gogoak badituzue frogatu ezazue ze sokatira adibidez oso gogorra bada, baina engantxatzen duela daitort!

Eta zuek, herri kiroletan dabilen emakumezkorik ezagutzen duzue? Zuek parte hartzen duzue edo gustatuko litzaizueke? Benga, zuen iruzkinak irakurtzeko desiatzen nago!! 🙂

PD1: aurrekoan txiokiñean Anaitzek (@anai_tze) berak egindako argazki erreportajea erakutsi zigun eta aisuek, oso argazki politak dira, beraz hemen utziko dizuet esteka!

PD2: Anaitzek egin duen bezala nirekin harremanetan jarri zaitezkete Twitter edota Instagram bidez edota iruzkinak utziz :))