Etiketaren artxiboa: emakumezko kirola

“Pazientzia izaten ikasi beharra daukagu. Gaur egun, dena unean bertan nahi dugu, markak momentuan nahi ditugu, baina hori horrela ez dela ohartu beharra daukagu”

Futboletik harago badaude kirolik. Gurean esku-pilotak, saskibaloiak edotan eskubaloiak ere zeresan handia izan dute. Baina, nolakoa ote da hain ezaguna ez diren kiroletan aritzea?

Nerea Ibinaga Garitaonandia (1999, Zizur Nagusia) patinen gainean irristaketan gozatzen murgildu zen kirol munduan, baina, atletismoa deskubritu zuenean dena aldatu eta mundu berri bat ireki zen berarentzat.

Mailu jaurtitzailea zara, nola hasi zinen horretan?

Atletismoan hasi nintzenean, Zizurren ez zegoen instalaziorik (orain Patxi Morentin atletismo modulua daukate). Udako igerilekuetan eta Zizurko polikiroldegiko frontoi txikian aritzen ginen korrika eta jauziak egiten.

Aukera gutxi genituen atletismoaren barneko espezialitate asko praktikatzeko. Hala ere, pisua, egiteko aukera genuen. Gustuko nuen, ez nintzen txarra eta gutxi nekatzen nintzen. Handik urte batera, entrenatzaile batek mailua zer den erakutsi zidan eta Ardoi taldeko entrenatzaileak, aukera eman zidan hurrengo urtean Pamplona Atleticoko entrenatzailearekin, Idoiarekin, astean bitan teknika egiteko. Mailua gustuko nuela konturatu eta, hurrengo denboraldian taldez aldatu nintzen modu serioago batean entrenatzeko..

Zergatik aukeratu zenuen atletismoko froga hau?

Betidanik izan naiz nire adinekoak baino handiagoa, eta gaztea zarenean, gehiago antzematen da gorputzaren tamaina desberdintasun hori. Nik indar gehiago nuen, altuagoa nintzen eta erraztasun handiagoa neukan jaurtitzeko.

Horregatik, pisuarekin hasi nintzenean, gustukoa neukala ohartu nintzen, esfortzu gutxi eskatzen zidan espezialitatea zen. Baina Idoiarekin entrenatzen hasi nintzenean mailua gustuko nuela ohartu nintzen. Xabalinan ez nintzen oso abila, diskoa ez zitzaidan asko gustatzen egunero entrenatzeko moduan, pisua gero eta gutxiago hasi zitzaidan gustatzen, baina mailuarekin abila izan nintekeela ikusi nuen eta gogotsu joaten nintzen entrenatzera. Taldean ere oso gustura nengoen, eta horrek asko animatzen du bat entrenatzerako orduan.

23 urte azpikoen txapelketan Espainiako txapelduna izan zara, Nafarroako errekorra gainditu duzu. Hori ez da egun batetik bestera lortzen..

Atzetik lan handia dago, esfortzu handia, egun txarrak eta onak, barreak, negarrak, konfiantza, amorrua, entrenamendu onak eta txarrak, espektatibak, presioa… baina familiaren, lagunen zein psikologoaren laguntzarekin gure buruari aurrera egiten uzten badiogu eta emozioak eta egoerak hein batean kontrolatzen ikasten badugu eta helduko denaren konfiantza badugu, azkenean gauzak ateratzen dira.

Garrantzitsua iruditzen zait erronka errealak jartzea norberak bere buruari, baina pixkat haratago joatea eta esfortzu gehiago dakartzan erronkak burutik bueltaka izatea ere polita eta motibagarria iruditzen zait. Beti pixka bat gehiago egiteko aukera ematen digulako horrek, gure barnean daukagun ehuneko ehuna ateratzeko aukera, beti zerbait izateko helburu.

Zeintzuk dira zure hurrengo erronkak?

Erronka errealak, berriro ere Nafarroako errekorra egitea eta Espainiako txapelketa absolutuan lehengo bosten artean geratzea dira niretzat oraintxe bertan. Eta epe luzean lortzekoak, Europako txapelketa batera joatea edota mundialen batera joatea izango lirateke. Baina azken hau lortzeko oraindik denbora eta entrenamenduak falta zaizkit. Kategoria absolutuan kriston maila eta kriston markak eskatzen dituzte.

Pazientzia izaten ikasi beharra daukagu. Gaur egun, dena unean bertan nahi dugu, markak momentuan nahi ditugu, baina hori horrela ez dela ohartu beharra daukagu. Hortaz kontziente izaten hasi nintzenean (nahiz eta, oraindik ere, askotan gauzak eta markak momentuan ateratzea nahi dudan), presio handia kendu nuen gainetik eta gauzak ateratzen hasi ziren. Gauza bakoitzak bere momentua behar du, bere denbora.

Ze behar da mailu jaurtigailu ona izateko? Zer hartu behar da kontuan?

Gauza asko behar ditu, beti dago zer edo zer hobetzeko, beti izango duzu akatsen bat. Baina gakoa entrenatzea da. Ordu asko dira eta entrenamenduan egiten ditugun gauza guztiek dute garrantzia. Teknika ondo ulertzeak eta egiteak, pesak ondo egiteak, korrikak, jauziak, elikadurak… eta buruak.

Askotan ahazten dugu buruak duen paper garrantzitsua eta, egia esan, ni berandu ohartu nintzen arren, burua ondo edukitzeak, lan asko aurrezten dizu; hala nola, ez obsesionatzea zerbait ateratzen ez zaizunean, gauza bakoitzari bere denbora ematea, etab. Azken finean, nork bere buruari presioa sartzeak, pertsona bera gaizki egotea dakar.

Nolakoa da Nerea Ibinagaren egun arrunt bat?

Egun osoa leku batetik bestera pasatzen dut, ez dakit ezer egin gabe egoten, aspertu egiten naiz. Gauzak egitea asko gustatzen zait. Adibidez, oraintxe bertan, goizean esnatu eta lanera joaten naiz. Goiz osoa lanean pasa ostean, etxera heldu, korrika bazkaldu eta Larrabidera igotzen naiz. Horrela, ez dago haurrik jaurtitzen dudan bitartean, lasaiago jaurtitzeko, azken finean, pistan jende asko dagoenean ez duzu berdin entrenatzen eta gauza askotan daukazu burua. Ondoren, neska batzuk entrenatzen ditut eta hauekin bukatzean, nire entrenamendua amaitzen dut.

Azken aldian oso nekatua amaitzen dudanez, etxera heldu eta ez naiz etxetik ateratzen. Baina bestela, lagunekin geratzen naiz. Garrantzi handia ematen diot aisialdiari azken aldian, deskonexio momentuak ere behar ditugula uste dut, bai bakarka egoteko deskonexio uneak, baita lagunekin eta familiarekin igarotzeko deskonexio momentuak, bestela oso aldapatsu egin daiteke epe luzean.

Atletismoa, futbola, saskibaloia edo eskubaloia bezalako kirolekin alderatuta ez du ikusgarritasun handirik..

Kirol asko beti egon dira bigarren plano batean. Orain arte, gizonezkoen futbola zen gehien ikusten zen kirola. Baina gauzak aldatzen ari direla esango nuke. Euskal Herria mailan, kriston bultzada eman zaio esku-pilotari, adibidez.

Nafarroan, Beti Onak-eko Atarrabiako nesken eta Anaitasunako mutilen eskubaloi taldeari esker, kirol honi kriston bultzada ematea lortu da (Nafarroa mailan). Hala ere, oraindik lan asko daukagu aurretik gizonezkoen futbolaren pareko beste kirolen bat jarri arte.

Zergatik uste duzu dela hori?

Telebistak kontsumitzeko ematen digunagatik. Azken finean, gizonezkoen futbola beti dago telebistan, Atletismoa orain hasi dira jartzen Nafarroako Asier Martinez oso ondo dabilelako mundu mailan hesiak pasatzen, baina hortik ateraz gero, ez da jarraitzen. Telebistak azken finean audientzia bilatzen du, eta audientzia gutxi lortzen badu, kendu egiten da.

Gainera, jendarte mailan kirol batzuei beste askori baino indar eta ikusgarritasun handiagoa ematen zaie. Horrek ere, eragina dauka gugan, modu zuzen zein zeharkakoan beste gauza askoren artean, noski.

Eta mailari dagokionez, zer nolako maila dago Euskal Herrian atletismoan?

Euskal Herrian, kriston maila dagoela esango nuke. Kirolari oso onak dauzkagu gure inguruan; hala nola, June Kintana, Asier Martinez, Odei Jainaga, Naroa Agirre, Arantza Moreno, etab. Aipatu ez ditudan beste asko, hauek bezala, Olinpiar Jokoetan zein Mundial edo Europeoetan egonak dira, eta izugarrizko maila erakutsi dute txapelketa hauetan.

Baina ezagunak dira? Ziurrenik, oso gutxik ezagutuko dituzte guzti hauek edo atletismoaren munduan goi mailan dabiltzan beste hainbat kirolari.

Eta emakumeen presentziari dagokionez?

Emakume nahikotxo daude atletismoaren barruan. Kirolaren barneko emakume eta gizonen banaketa egiten badugu, parekotasun handienetariko kirola dela esango nuke atletismoa. Izan ere, emakume bezainbeste gizon ikusten dira txapelketetan. Nahiz eta, gero, gizonezkoei ikusgarritasun handiagoa eman emakumezkoei baino.

Oraindik lan handia daukagu emakumeok egoera honi buelta emateko. Izan ere, gero eta ikusgarritasun handiagoa daukagun arren, oraindik asko daukagu aldatzeko, berdintasun ekitatibo baten alde borrokatzeko eta gurekiko dauden aurreiritziei buelta emateko eta gutxiesten gaituztenekin amaitzeko  indar nahikorik antza denez.

Zer behar da egoera horri buelta emateko?

Guztion elkartasuna behar da. Kirolei “buelta bat” ematea eta emakumezkoen kirolak gizonezkoen kirolekin ez alderatzea. Bi gorputz ezberdin dira, gaitasun ezberdinekin, tamaina, indar, egoera fisiko ezberdinekin…

Emakumeen kirola kontsumitzen ikasi behar dugu, kirol hori ikusten dugun bitartean hartaz gozatzen. Gizonezkoen kirolera ohituak gaude telebistan gehien botatzen dena delako aspalditik.

Aldaketak egitera ez gaude ohituak eta agian, garaia da guztion berdintasuna eskatzeko eta ez gure artean alderaketak egiteko. Emakumezkoen kirola ikusten ikasi behar dugu, gizonezkoena ikusteko ikasi dugun bezala. Horretarako, ezinbestekoa dugu alderaketekin amaitzea txiki txikitatik.

Gimnasia artistikoa: potentzia eta indarraren erakusgarria

Ez dakit zuei, baina guri, institutu garaian, soinketan malgutasun froga bat egiten ziguten bakoitzaren malgutasun maila zein zen ikusteko. Froga hori zinez gorroto nuen, nire gorputzak ez baitu malgutasuna zer den ezagutzen.

Oraindik ulertzen gabe jarraitzen dut lurrean eseri eta hankak luzatuta dituzula metro bat paratuta duen banku batera heldu eta aurrera zenbat egiten duzunaren arabera nota jartzea. Imaginatuko duzuen bezala, ni ez nintzen ezta bankura ere iristen, baina, irakasleek ezta ez zidaten ezer gomendatzen nire malgutasuna landu eta hobetzeko (azken finean malguagoa izatea, egunerokotasunean eta bizitzan zehar gorputzeko min asko arintzen dizkizute). Baina ez, garrantzitsuena, nota paratzea zen, antza!

Nire malgutasun eza horretaz kontziente, txikitatik gimnasiak asko liluratu nau. Txikia nintzela, gimnasia erritmikoko erakustaldi eta lehiaketak ikusten itsututa egoten nintzen telebista aurrean.

Sydneyko Olinpiar Jokoetan gimnasia artistikoa deskubritu nuen. Eta zer nolako aurkikuntza aizue! Gimnasia erritmikoarekin alderatuta, modalitate honek intentsitate, potentzia eta indar handiagoa zuen.

Neska zein mutilek egiten zuten eta ez zuten eta ez ziren uztai, baloi edo maza baten atzetik, ahalik eta mugimendu lirainenak egiten egon behar (horrek baduela bere meritua, ze, nik, mugimendu lirainak zero). Horren ordez, kriston saltoak, txiribueltak eta bestelako mugimenduak egin behar zituzten barra baten gainean. BARRA BATEN GAINEAN!

Eta potroa saltatu, baina saltatu bitartean hamaika mila txiribuelta eman!

Eta mutilek anilekin egin behar dutena? OMG!

Beno, kontua da, asko gozatzen dudala gimnasia artistikoa ikusten (bereziki neskena) eta azken urte honetan kirol honek sare sozialetan presentzia handia izan du bi gimnastei esker: Katelyn Ohasi eta Simone Biles.

Katelyn Ohasi, UCLAko taldearekin, unibertsitateen arteko lehiaketak 10ak lortu ditu (bai, bat baino gehiago!). Ohasi AEBko selekzioaren buru izateko aukera handiak bazituen ere, bere pisuaren eta gorputzaren kontrako komentario eta jarreren ondorioz izandako arazoengatik, goi mailako lehiaketetatik erretiratu zen.

Simone Biles denek ezagutzen dugu Rio de Janeiroko Olinpiar Jokoetatik. Aurtengo udan ere zeresan handia eman du, AEBtako Gimnasia Txapelketa Nazionalean, zoruko frogan egindako saltoagatik (hirukoitz-bikoitza) eta barran, ariketari amaiera emateko egin zuen irteerarengatik. Bilesek 2020ko Tokioko Jokoetarako prestaketa bideari gogor eta kementsu ekin dio.

Futboletik harago, saskibaloiak Serbia konkistatu du

Ia hilabete pasa dela Europako Saskibaloi Txapelketa bukatu zenetik? Ba bai. Ezin dudala horren inguruan idatzi gabe geratu? Baita ere! Baina aizue, entzun al duzue zerbait Europako Saskibaloi txapelketaren inguruan?

Ekainaren 27tik uztailaren 7ra bitarte, Serbian Europako emakumezkoen maila goreneko saskibaloiaren erakustaldi bikainaz disfrutatzeko aukera izan zen. Bertan, Serbiako selekzioarekin batera, Espainia, Frantzia, Erresuma Batua, Belgika, Bielorrusia, Eslovenia, Hungaria, Italia, Letonia, Montenegro, Txekiar Errepublika, Errusia, Suedia eta Turkiako selekzioek lehenengo postua nork lortuko zuen jakiteko lehiatu ziren.

Txapelketa aurretik Serbia, Espainia, Frantzia eta Belgika ziren urrea eramateko aukera gehien zituzten taldeak, 2018an Tenerifen izandako Munduko Txapelketan zein azken hilabeteetan talde bakoitzak kantxan erakutsitako maila altua dela eta.

Serbian jokatu den txapelketa jarraitu genuonok (Sanferminak baziren ere mugikorrari itsatsita egon naiz), inoiz baino saskibaloi maila altuenaz gozatzeko aukera izan genuen. Espainiako selekzioak historia egin zuen, Frantziaren aurka finala irabazi eta Europako txapeldun bezala errepikatu zuen. Frantzia bigarren geratu zen, Serbiak hirugarren eta Erresuma Batuka laugarren postua lortu zuten bitartean.

Txapelketako jokalari onenaren saria (MVPa), Astou Ndour (ESP) izan zen. Jokalari senegaldar honek WNBAko Chicago Sky taldean jokatzen du eta Eurobasket honetan Alba Torrens jokalariaren lekukoa hartu zuen Eurobasketeko jokalari onena bezala. Ndourrekin batera, Sandrine Gruda (FRA), Sonja Petrovic (SER), Temi Fangbele (GB) eta Marta Xargay katalanak txapelketako boskote onena osatu zuten.

Eurobasket honetan deskubritu edota nabarmentzekoak iruditzen zaizkidan bost jokalariak hauek dira niretzat:

Astou Ndour (ESP)
Txapelketako MVPa, 2018an Tenerifen jokatu zen Munduko Kopako boskote onenean sartua izan zen. Jokalari senegaldarra asko hobetu du bere jokoa eta ezinbesteko bihurtu da Espainiako selekzioarekin bere barneko jokoarengatik zein kanpotik duen jaurtiketengatik.

Laura Nicholls (ESP)
Ez da urte errexa izan da jokalari honentzat.. Eli Pinedok gidatzen duen Deportistas de Eli-te saioan adierazi zuen moduan (by the way, saioa ikustea gomendatzen dizuet) 2018-19 denboraldian Perfumerias Avenida taldea utzi zuen. Horregatik, finala irabazita jokalari hau malkoak begietan ikusteak izugarri hunkitu ninduen. Jokalari bezala bikaina da, baina pertsona bezala hobeagoa da.

Marta Xargay (ESP)
Alba Torrensen hutsunearen aurrean, bera izan da taldearen lidergotza Laia Palaurekin batera bere gain hartu duena eta bikain egin du. Ezinbesteko jokalaria da eta asko hobetu da azken urteetan.

Maria Vadeeva (RUS)
Nire deskubrimendurik handiena. Pila bat gustatu zain errusiar gazte honen jokatzeko modua eta gertutik jarraitu beharreko jokalaria da dudarik gabe. Gaur egun WNBAko Los Angeles Sparks taldean jokatzen du.

Emma Meesseman (BEL)
Tenerifen egon nintzenean, Belgikako taldeak inork espero ez zuena egin eta laugarren postua lortu zuen. Emma Meesseman ezinbestekoa da Belgikako taldean eta horrela erakutsi du Serbian jokatutako txapelketan ere. Belgikar honek ere WNBAn lehiatzen da, Washington Mystics taldean.

Bukatu baino lehen aipatu beharra dut Alba Torrensen jokoaz gozatzeko aukera faltan bota izan dut, baina barregarria izan da bera komentarista bezala entzuteak, kar, kar, kar! Era berean, ezin ahaztu dezaket Laia Palau handia! Beti bezala fin eta eskuzabal.

PD 1: Amorru handia daukat eta haserre nago Espainiar Estatuko hedabideek Eurobasket-az egindako jarraipenarekin. Izan ere, azken urteotan Espainiako selekzioak izandako emaitzak zein taldearen maila itzela bada ere, taldeak izan duen oihartzuna minimoa izan da. Egoera hau okerragoa da, Munduko Futbol Txapelketan Espainiako taldeak lortutako emaitza eta hauek izan duten jarraipen mediatikoa handiagoa dela ikusten duzunean. Eta hortxe dago arazoa: hedabideen planifikazioan. Izan ere, hau gizonezkoen txapelketak balira, ez zen horrelakorik gertatuko eta kateen atean bakoitzaren jarraipena banatuko lukete.

Baina tira, aipatu beharra dut pozik nagoela behintzat bi lehiaketek jarraipen mediatikoa izan dutela eta emakumezkoak izan direla bai kantxan/zelaian zein platoetan protagonistak jokalari eta komentarista bezala.

PD 2: Jokalarien Instagram-ak utzi dizkizuet, nahi izanez gero nolakoak diren ezagutzeko aukera interesgarria ematen baitu sare sozial honek.

2019ko urtarrilak 30, gogoan izateko data

Nork esan du emakumezko kirolak jarraipenik ez duela? Aspergarria dela eta ez duela interesik? Beste behin, Athletic-eko jokalariek, markak apurtu zituzten San Mamesen 48.000 zaletu biltzean. Emakumezkook bizitzako beste esparru askotan egin bezala, kirolean ere, gure espazioa aldarrikatzeko aukera berria izan zen, eta nola egin ere!


Bai, markagailuan 0-2ko emaitza gelditu zen, baina, norgehiagoka baino gehiago irabazi genuen. Alde batetik, bi taldetako jokalariek eta euren inguruko fisio, prestatzaile fisiko, entrenatzaile, delegatu, etab; bestetik, zaletuok, maila goreneko futbolaz gozatzeko aukera izanagatik; eta, bukatzeko, emakumezkoon kirolak merezi duen espazioarengatik borrokatzeagatik eta erreferente izateagatik.

Athletikzalea banaiz ere, ezin aipatu gabe utzi Realeko neskek partidua irabazi eta #KoparenBila borrokan jarraituko dutela Rayo Vallecanori 4-0 irabazi ondoren.

Gutxi barru euskal derbia izango dugu Anoetan (Donostia) eta martxoaren lehenengo astean, Buesa Arenan (Gasteiz), Espainiako Erreginaren Kopaz gozatzeko aukera izango dugu (3 euskal taldek eta hainbat euskal jokalarik parte hartuko dute).

Ez dakit zuek, baina hau, jada, ez dago gelditzerik. Nik ahal dudan heinean ez dut galduko. Eta zuek?