Etiketaren artxiboa: emakume kirolariak

“Pazientzia izaten ikasi beharra daukagu. Gaur egun, dena unean bertan nahi dugu, markak momentuan nahi ditugu, baina hori horrela ez dela ohartu beharra daukagu”

Utzi erantzuna

Futboletik harago badaude kirolik. Gurean esku-pilotak, saskibaloiak edotan eskubaloiak ere zeresan handia izan dute. Baina, nolakoa ote da hain ezaguna ez diren kiroletan aritzea?

Nerea Ibinaga Garitaonandia (1999, Zizur Nagusia) patinen gainean irristaketan gozatzen murgildu zen kirol munduan, baina, atletismoa deskubritu zuenean dena aldatu eta mundu berri bat ireki zen berarentzat.

Mailu jaurtitzailea zara, nola hasi zinen horretan?

Atletismoan hasi nintzenean, Zizurren ez zegoen instalaziorik (orain Patxi Morentin atletismo modulua daukate). Udako igerilekuetan eta Zizurko polikiroldegiko frontoi txikian aritzen ginen korrika eta jauziak egiten.

Aukera gutxi genituen atletismoaren barneko espezialitate asko praktikatzeko. Hala ere, pisua, egiteko aukera genuen. Gustuko nuen, ez nintzen txarra eta gutxi nekatzen nintzen. Handik urte batera, entrenatzaile batek mailua zer den erakutsi zidan eta Ardoi taldeko entrenatzaileak, aukera eman zidan hurrengo urtean Pamplona Atleticoko entrenatzailearekin, Idoiarekin, astean bitan teknika egiteko. Mailua gustuko nuela konturatu eta, hurrengo denboraldian taldez aldatu nintzen modu serioago batean entrenatzeko..

Zergatik aukeratu zenuen atletismoko froga hau?

Betidanik izan naiz nire adinekoak baino handiagoa, eta gaztea zarenean, gehiago antzematen da gorputzaren tamaina desberdintasun hori. Nik indar gehiago nuen, altuagoa nintzen eta erraztasun handiagoa neukan jaurtitzeko.

Horregatik, pisuarekin hasi nintzenean, gustukoa neukala ohartu nintzen, esfortzu gutxi eskatzen zidan espezialitatea zen. Baina Idoiarekin entrenatzen hasi nintzenean mailua gustuko nuela ohartu nintzen. Xabalinan ez nintzen oso abila, diskoa ez zitzaidan asko gustatzen egunero entrenatzeko moduan, pisua gero eta gutxiago hasi zitzaidan gustatzen, baina mailuarekin abila izan nintekeela ikusi nuen eta gogotsu joaten nintzen entrenatzera. Taldean ere oso gustura nengoen, eta horrek asko animatzen du bat entrenatzerako orduan.

23 urte azpikoen txapelketan Espainiako txapelduna izan zara, Nafarroako errekorra gainditu duzu. Hori ez da egun batetik bestera lortzen..

Atzetik lan handia dago, esfortzu handia, egun txarrak eta onak, barreak, negarrak, konfiantza, amorrua, entrenamendu onak eta txarrak, espektatibak, presioa… baina familiaren, lagunen zein psikologoaren laguntzarekin gure buruari aurrera egiten uzten badiogu eta emozioak eta egoerak hein batean kontrolatzen ikasten badugu eta helduko denaren konfiantza badugu, azkenean gauzak ateratzen dira.

Garrantzitsua iruditzen zait erronka errealak jartzea norberak bere buruari, baina pixkat haratago joatea eta esfortzu gehiago dakartzan erronkak burutik bueltaka izatea ere polita eta motibagarria iruditzen zait. Beti pixka bat gehiago egiteko aukera ematen digulako horrek, gure barnean daukagun ehuneko ehuna ateratzeko aukera, beti zerbait izateko helburu.

Zeintzuk dira zure hurrengo erronkak?

Erronka errealak, berriro ere Nafarroako errekorra egitea eta Espainiako txapelketa absolutuan lehengo bosten artean geratzea dira niretzat oraintxe bertan. Eta epe luzean lortzekoak, Europako txapelketa batera joatea edota mundialen batera joatea izango lirateke. Baina azken hau lortzeko oraindik denbora eta entrenamenduak falta zaizkit. Kategoria absolutuan kriston maila eta kriston markak eskatzen dituzte.

Pazientzia izaten ikasi beharra daukagu. Gaur egun, dena unean bertan nahi dugu, markak momentuan nahi ditugu, baina hori horrela ez dela ohartu beharra daukagu. Hortaz kontziente izaten hasi nintzenean (nahiz eta, oraindik ere, askotan gauzak eta markak momentuan ateratzea nahi dudan), presio handia kendu nuen gainetik eta gauzak ateratzen hasi ziren. Gauza bakoitzak bere momentua behar du, bere denbora.

Ze behar da mailu jaurtigailu ona izateko? Zer hartu behar da kontuan?

Gauza asko behar ditu, beti dago zer edo zer hobetzeko, beti izango duzu akatsen bat. Baina gakoa entrenatzea da. Ordu asko dira eta entrenamenduan egiten ditugun gauza guztiek dute garrantzia. Teknika ondo ulertzeak eta egiteak, pesak ondo egiteak, korrikak, jauziak, elikadurak… eta buruak.

Askotan ahazten dugu buruak duen paper garrantzitsua eta, egia esan, ni berandu ohartu nintzen arren, burua ondo edukitzeak, lan asko aurrezten dizu; hala nola, ez obsesionatzea zerbait ateratzen ez zaizunean, gauza bakoitzari bere denbora ematea, etab. Azken finean, nork bere buruari presioa sartzeak, pertsona bera gaizki egotea dakar.

Nolakoa da Nerea Ibinagaren egun arrunt bat?

Egun osoa leku batetik bestera pasatzen dut, ez dakit ezer egin gabe egoten, aspertu egiten naiz. Gauzak egitea asko gustatzen zait. Adibidez, oraintxe bertan, goizean esnatu eta lanera joaten naiz. Goiz osoa lanean pasa ostean, etxera heldu, korrika bazkaldu eta Larrabidera igotzen naiz. Horrela, ez dago haurrik jaurtitzen dudan bitartean, lasaiago jaurtitzeko, azken finean, pistan jende asko dagoenean ez duzu berdin entrenatzen eta gauza askotan daukazu burua. Ondoren, neska batzuk entrenatzen ditut eta hauekin bukatzean, nire entrenamendua amaitzen dut.

Azken aldian oso nekatua amaitzen dudanez, etxera heldu eta ez naiz etxetik ateratzen. Baina bestela, lagunekin geratzen naiz. Garrantzi handia ematen diot aisialdiari azken aldian, deskonexio momentuak ere behar ditugula uste dut, bai bakarka egoteko deskonexio uneak, baita lagunekin eta familiarekin igarotzeko deskonexio momentuak, bestela oso aldapatsu egin daiteke epe luzean.

Atletismoa, futbola, saskibaloia edo eskubaloia bezalako kirolekin alderatuta ez du ikusgarritasun handirik..

Kirol asko beti egon dira bigarren plano batean. Orain arte, gizonezkoen futbola zen gehien ikusten zen kirola. Baina gauzak aldatzen ari direla esango nuke. Euskal Herria mailan, kriston bultzada eman zaio esku-pilotari, adibidez.

Nafarroan, Beti Onak-eko Atarrabiako nesken eta Anaitasunako mutilen eskubaloi taldeari esker, kirol honi kriston bultzada ematea lortu da (Nafarroa mailan). Hala ere, oraindik lan asko daukagu aurretik gizonezkoen futbolaren pareko beste kirolen bat jarri arte.

Zergatik uste duzu dela hori?

Telebistak kontsumitzeko ematen digunagatik. Azken finean, gizonezkoen futbola beti dago telebistan, Atletismoa orain hasi dira jartzen Nafarroako Asier Martinez oso ondo dabilelako mundu mailan hesiak pasatzen, baina hortik ateraz gero, ez da jarraitzen. Telebistak azken finean audientzia bilatzen du, eta audientzia gutxi lortzen badu, kendu egiten da.

Gainera, jendarte mailan kirol batzuei beste askori baino indar eta ikusgarritasun handiagoa ematen zaie. Horrek ere, eragina dauka gugan, modu zuzen zein zeharkakoan beste gauza askoren artean, noski.

Eta mailari dagokionez, zer nolako maila dago Euskal Herrian atletismoan?

Euskal Herrian, kriston maila dagoela esango nuke. Kirolari oso onak dauzkagu gure inguruan; hala nola, June Kintana, Asier Martinez, Odei Jainaga, Naroa Agirre, Arantza Moreno, etab. Aipatu ez ditudan beste asko, hauek bezala, Olinpiar Jokoetan zein Mundial edo Europeoetan egonak dira, eta izugarrizko maila erakutsi dute txapelketa hauetan.

Baina ezagunak dira? Ziurrenik, oso gutxik ezagutuko dituzte guzti hauek edo atletismoaren munduan goi mailan dabiltzan beste hainbat kirolari.

Eta emakumeen presentziari dagokionez?

Emakume nahikotxo daude atletismoaren barruan. Kirolaren barneko emakume eta gizonen banaketa egiten badugu, parekotasun handienetariko kirola dela esango nuke atletismoa. Izan ere, emakume bezainbeste gizon ikusten dira txapelketetan. Nahiz eta, gero, gizonezkoei ikusgarritasun handiagoa eman emakumezkoei baino.

Oraindik lan handia daukagu emakumeok egoera honi buelta emateko. Izan ere, gero eta ikusgarritasun handiagoa daukagun arren, oraindik asko daukagu aldatzeko, berdintasun ekitatibo baten alde borrokatzeko eta gurekiko dauden aurreiritziei buelta emateko eta gutxiesten gaituztenekin amaitzeko  indar nahikorik antza denez.

Zer behar da egoera horri buelta emateko?

Guztion elkartasuna behar da. Kirolei “buelta bat” ematea eta emakumezkoen kirolak gizonezkoen kirolekin ez alderatzea. Bi gorputz ezberdin dira, gaitasun ezberdinekin, tamaina, indar, egoera fisiko ezberdinekin…

Emakumeen kirola kontsumitzen ikasi behar dugu, kirol hori ikusten dugun bitartean hartaz gozatzen. Gizonezkoen kirolera ohituak gaude telebistan gehien botatzen dena delako aspalditik.

Aldaketak egitera ez gaude ohituak eta agian, garaia da guztion berdintasuna eskatzeko eta ez gure artean alderaketak egiteko. Emakumezkoen kirola ikusten ikasi behar dugu, gizonezkoena ikusteko ikasi dugun bezala. Horretarako, ezinbestekoa dugu alderaketekin amaitzea txiki txikitatik.

Sixtersis: “Jendeak emakumezkoen saskibaloia alor guztietan ezagutzea nahi dugu”

Utzi erantzuna

Goi mailako saskibaloi jokalarien errealitatea gertutik ezagutzeko aukera paregabea eskaintzen digute Helena Omak eta Rosó Buchek. Spar Citylift Girona taldeko jokalariak dira biak eta horretaz gain elkarrekin bizi dira.

Proiektuak Sixtersis du izena eta emakumezkoen saskibaloia ikustaraztea du helburu. Horretarako, Instagramera eta Youtubera eduki eguneratua igotzen dute. Abenduko GAZTEZULOn, bi jokalari hauek martxan jarri duten proiektuaren inguruko informazio guztia topatu dezakezue.

Erreportajea idazten negoela, Helena Oma eta Rosó Buchi galdera pare bat egiteko gogoekin geratu nintzen eta eurekin harremanetan jarri ostean, hemen dugu bi jokalari hauek martxan jarri duten proiektua hobe ezagutzen lagunduko diguten galdera-erantzunak.

Nola sortu zen Sixtersis proiektua?

Helenari bururatu zitzaion ideia eta elkarrekin egitea erabaki genuen. Izan ere, gauzak konpainia onean eginez gero hobe ateratzen dira. Eta guk konpainia hori badugu.

Zer lortu nahi duzue proiektuarekin?

Jendeak emakumezkoen saskibaloia alor guztietan ezagutzea nahi dugu: jokalariak zeintzuk diren edota nola jokatzen duten baino harago, bakoitzaren historia ezagutu eta ezagutuarazi nahi ditugu.

Sixtersis-en kontuak Instagram eta Youtuben aurkitu daitezke. Zergatik aukertu dituzue bi sare sozial hauek?

Gure egunerokotasunean asko erabiltzen ditugun bi plataforma dira eta, gaur egun, publiko zabalenera iristeko aukera ematen dute.

Zer nolako harrera izan du proiektuak zuen taldekideengan?

Egia esan oso pozik daude gure bideokin. Egia da, batzutan, pixka bat haserretzen direla etengabe grabatzen ari garelako. Jajajaja.

Zuek kirolariak izanda, entrenamendu, partida, bidaiekin eta zuen bizitza pertsonalarekin, nola uztartzen duzue guzti hori bideoen grabaketekin?

Gure buruak zein beste jokalariei egiten dizkiegun elkarrizketak grabatzeko tartea topatzea zaila da.

Batetik, bidaiak ditugunean edo hona, Gironara, etortzen direnan hoteletan elkarrizketak egiteko probesten dugu. Bestetik, bideoen prestaketa eta edizioa gure denbora librean egiten dugu; egia esan, asko gustatzen zaigu eta oso ongi pasatzen dugu.

Zein gai landu nahiko zenukete sakontasun handiarekin, oraindik ezagutzen ez dela uste duzuelako?

Gai guztiak dira garrantzitsuak, eta denak berdin-berdin ezagutzera eman behar dira. Hala ere, gehien gustatzen zaigun gaietako bat, amatasunaren gaia da.

 

Beraz, Helenak eta Rosók beren bideoetan eta Instagram Storietan erraten duten moduan, JARRAITU SIXTERSIS!

Gimnasia artistikoa: potentzia eta indarraren erakusgarria

Utzi erantzuna

Ez dakit zuei, baina guri, institutu garaian, soinketan malgutasun froga bat egiten ziguten bakoitzaren malgutasun maila zein zen ikusteko. Froga hori zinez gorroto nuen, nire gorputzak ez baitu malgutasuna zer den ezagutzen.

Oraindik ulertzen gabe jarraitzen dut lurrean eseri eta hankak luzatuta dituzula metro bat paratuta duen banku batera heldu eta aurrera zenbat egiten duzunaren arabera nota jartzea. Imaginatuko duzuen bezala, ni ez nintzen ezta bankura ere iristen, baina, irakasleek ezta ez zidaten ezer gomendatzen nire malgutasuna landu eta hobetzeko (azken finean malguagoa izatea, egunerokotasunean eta bizitzan zehar gorputzeko min asko arintzen dizkizute). Baina ez, garrantzitsuena, nota paratzea zen, antza!

Nire malgutasun eza horretaz kontziente, txikitatik gimnasiak asko liluratu nau. Txikia nintzela, gimnasia erritmikoko erakustaldi eta lehiaketak ikusten itsututa egoten nintzen telebista aurrean.

Sydneyko Olinpiar Jokoetan gimnasia artistikoa deskubritu nuen. Eta zer nolako aurkikuntza aizue! Gimnasia erritmikoarekin alderatuta, modalitate honek intentsitate, potentzia eta indar handiagoa zuen.

Neska zein mutilek egiten zuten eta ez zuten eta ez ziren uztai, baloi edo maza baten atzetik, ahalik eta mugimendu lirainenak egiten egon behar (horrek baduela bere meritua, ze, nik, mugimendu lirainak zero). Horren ordez, kriston saltoak, txiribueltak eta bestelako mugimenduak egin behar zituzten barra baten gainean. BARRA BATEN GAINEAN!

Eta potroa saltatu, baina saltatu bitartean hamaika mila txiribuelta eman!

Eta mutilek anilekin egin behar dutena? OMG!

Beno, kontua da, asko gozatzen dudala gimnasia artistikoa ikusten (bereziki neskena) eta azken urte honetan kirol honek sare sozialetan presentzia handia izan du bi gimnastei esker: Katelyn Ohasi eta Simone Biles.

Katelyn Ohasi, UCLAko taldearekin, unibertsitateen arteko lehiaketak 10ak lortu ditu (bai, bat baino gehiago!). Ohasi AEBko selekzioaren buru izateko aukera handiak bazituen ere, bere pisuaren eta gorputzaren kontrako komentario eta jarreren ondorioz izandako arazoengatik, goi mailako lehiaketetatik erretiratu zen.

Simone Biles denek ezagutzen dugu Rio de Janeiroko Olinpiar Jokoetatik. Aurtengo udan ere zeresan handia eman du, AEBtako Gimnasia Txapelketa Nazionalean, zoruko frogan egindako saltoagatik (hirukoitz-bikoitza) eta barran, ariketari amaiera emateko egin zuen irteerarengatik. Bilesek 2020ko Tokioko Jokoetarako prestaketa bideari gogor eta kementsu ekin dio.

Emakumeak lehenengo lerroan? Bai, noski!

Utzi erantzuna

Txikia naizenetik hainbat kirol egin ditut. Egia erran, nire altuerarekin (beti izan naiz nire inguruko altuena) pixka bat baldarra nintzen eta kirolak asko lagundu nau horretan. Gimnasia erritmikoa, patinajea, igeriketa, judo, atletismo eta saskibaloia izan dira nire bizitzan zehar, momentuz, egin ditudan kirolak.


Saskibaloian 8 urte nituela hasi nintzen jolasten eta bost urtez Barañaingo Lagunak klubean egon ostean, egun jokatzen jarraitzen dudan taldera aldatu nintzen (lehen Ursulinas, orain Liceo Monjardin izena du). 11 urte nituela, Nafarroako selekziotik deitu ninduten eta bertan egon nintzen 16 urteak arte. Hortik aurrera, nire taldearekin batera, maila nazionalean zegoen taldean jokatzen hasi nintzen. Horrela, saskibaloiak, ikasketekin batera, nire bizitzako erdigunea hartu zuen: astean taldeko hiru entrenamendu, partidua nire taldearekin, partidua zaharragokoekin eta entrenamendua selekzioarekin. Eta ni pozik!


Kirola egiten gozatzeaz gain, kirola ikusten asko gozatzen dut txikitatik. Zenbat ordu pasatu ditut telebistaren aurrean gimnasia artistikoarekin txunditzen, TAU Baskoniaren edota Athletic-en partiduak ikusten. Telebistan ez ezik, zuzenean futbol partiduez gozatzen nuen; izan ere,  Lagunak-en (Barañaingo kluba) emakumezkoen futbol taldea garaiko Superligan (egungo Iberdrola Liga) lehiatzen zen eta nire lehengusina batek talde horretan jokatzen zuen.

Azken hilabeteetan emakumezkoen kirolak izan duen zaletuen bultzada izugarria izan da: San Mames, Anoeta, Sadar, Wanda Metropolitano, Wizink Center.. Nork erraten zuen emakumezkoen kirolak ez zuela jarraipenik?

Hau guztia ikusteak izugarrizko ilusioa eta gogoa sorrarazten dit. Izan ere, emakumeok gero eta esparru gehiagotan, urte luzez egindako lan eskergaren ondorioz, lehenengo lerroak hartzen ari gara eta hori izugarri ona da neska txiki eta gazteendako. Nork errango dio eskolako patioan baloiarekin jolasean aritzen den neskari ezin duela futboleko edo saskibaloiko jokalari izan, asteburuan erreferentetzat dituen emakume kirolari horiek ikustera joaten denean edota telebistan kirolari hauen inguruko albisteak gero eta maiztasun handiagoaz ikusten dituenean?

Erreferenteak behar genituen eta beharko ditugu: beharrezkoak dira etorkizuneko neskek askatasun osoz hazi daitezen. Horregatik da hain garrantzitsua, bai kirolean, zein bizitzako beste esparruetan emakumeek egiten duten lana ikusaraztea. Horretarako oso garrantzitsua da, bakoitzak bere txokotik, ahalik eta aukera gehien ematea emakumeok lehenengo lerroak gure egin ditzagun. Orain artean bezala, lanean jarraitu behar dugu, egiten den lana ikusarazi eta geldiezina den mugimendu honekin aurrera egin.


Duela 15 urte kirolean nire erreferenteak zein ziren galdetu izango balidate, ziurrenik, ez nuke emakumezko izenik aipatuko. Anoetako derbia zela eta partida gora eta behera ibili nintzaien ingurukoei: “Bua derbia, ze gogoak!”, eta antzerakoak erraten ibili nintzen aste osoa. Behin Anoetan eserita, konturatu nintzen hori ez zela ikusten nuen lehengo derbia. Klak egin zidan buruak momentuan.

Hasieran aipatu dudan moduan, nire lehengusina Lagunak taldeko jokalaria izan da urte luzez eta askotan bera ikustera joaten nintzen. Zenbat derbi ez ote nituen nik ikusi? Eta, garrantzitsuagoa dena: nola ez naiz lehenago konturatu nuen eta izaten jarraitzen dudan zorte handiaz?

Honetaz kontziente ez nintzen arren, nire lehengusina erreferente izan da eta izaten jarraitzen du niretzat, bai kirolari bezala eta bai pertsona bezala. Bere ibilbidearekin, nire inguruko “normalitatearen” barruan desberdin izaten, naizena onartzen, gustuko dudanaz gozatzen eta horren alde borrokatzen erakutsi dit. Horregatik, nire txoko txiki honetatik eskerrak eman nahi dizkiot; eskerrak eman nahi dizkizut!

Kontra-Kantxa bloga kirolaren inguruan jarduten duten emakumeei eta hauek egiten duten lan handiari ikusgarritasuna emateko helburuarekin sortu zen. Biziki garrantzitsua da neska txiki eta gazteek askotariko emakume erreferenteak izatea euren etorkizuna ahalik eta muga gutxienekin, askatasunean garatu dezaten. Duela aste bete Bigarren Hezkuntzako Institutu batean hasi nintzen praktiketan eta asko poztu ninduen 3. DBHko neskei ingeniaritza, informatika edota kirolarekin zerikusia zuten ikasketak egin nahi zituztela entzuteak.

Emakumeak egon bagaude, egiten dugun lana ikusaraztea da falta dena. Lokarriak estutu eta lanean jarraitzea baino ez zaigu geratzen. Baina lasai, bide onean goaz eta garrantzitsuena dena, ez gaude bakarrik!


Ustezko berditasuna = desberdintasuna

Utzi erantzuna

#KontraKantxa ireki eta emakumea eta kirolaz hitz egiten hasi nintzenetik asko dira gaiaren inguruan izan ditudan solasaldiak. Oso interesgarriak izan dira guztiak, gaiaren inguruan hausnartzen jarraitzeko bideak ireki dizkidatelako horietako askok. Horietako batean, pertsona batek galdegin zidan [testualki ez dut gogoan nola] ea zergatik nengoen kirolean berdintasunarekin hain tematuta, ea lortu nahi nuena zen emakumezkoek gizonezko kirolariek irabazten duten dirutzarra irabaztea.

Hori entzun nuenean zerbait gaizki egiten ari nintzenaren sentsazioa izan nuen. Baina ez okertu, ez. Gaizki eginaren sentsazioa hori pertsona horrek nire nahia eta borroka hau horrela ulertzeagatik [gizonezkoa zen, kasualitatea ote? ez dut uste] . Izan ere, azken urteetan, ustezko berdintasunaren baitan, (gaizki)ulertu egin da emakumezkoon eta gizonezkoen arteko berdintasun hori lortzeko  emakumezkoei ez duten pribilegioak emanez lortzen dela baina gizonezkoek dituzten pribilegioak galdu gabe [noski, hemen sartu beharko ginateke ere ea zein emakumeri eta zeini ez eman zaizkion pribilegio “berriak” eta zergatik gertatu den hori, baina gaur horretaz aritzeko ez dugu tarterik]. Adibidez emakumezko futbolariek gizonezkoen soldata desproportzionatu horiek berdintzea edota zuzendaritza taldeetan emakumezkoren bat edo bi sartzea, talde hori handituz.

Ustezko berdintasun horri egoera partxeatzea deitzen zaio nire etxea eta Munduko txoko txikienean ere. Emakumezkoen eta gizonezkoen arteko desberdintasuna botere harremanetan oinarrituta dago. Horrela, bizi garen sistema heteropatriarkal eta kapitalistan gizonezkoek pribilegio gehiago dituzte emakumezkoak baino [kontuan hartu emakumeen artean ere desberdintasunak egongo direla, eta hortaz, botere harremanak jatorri, adin, klase eta kulturaren arabera]. Hori dela eta, berdintasun erreala lortzeko, jatorriz pribilegioak dituztenak horiei uko egin beharko diote pribilegiorik ez dutenek boteretu eta maila berera heltzeko. Adibidez: Talde batean 4 gizonezko badaude eta emakumezkoak sartu nahi baldin badituzte taldean berdintasuna ziurtatzeko, talde horretako  2 gizonek euren lekua galdu beharko dute (pribilegioa) 2 emakumezko taldean sartzeko. Izan ere, orain artean bezala jokatuz gero, taldea 4 kidetik 6 kidera pasako litzateke non 4 gizonezkoak izaten jarraituko luketen emakumezkoak 2 izango zirenean. Berdintasuna non?Hau kontuan izanda imajinatuko duzue ze aurpegirekin geratu nintzen ni, ezta? [Beno, GIFekin ideia bat egin dezakezue].

Geroz eta min eta amorru handiago egiten dit ikusteak zenbatetan emakumezko kirolariek jasan behar dituzten gutxiespenak; emakumezko taldeen desegiteak instituzioetatik dirurik sartu ez eta klubak taldera dirurik ez bideratu nahi ez izatean; edota haurdun geratzeagatik milaka oztopo aurkitzen dituztenean. Bere garaian Osasunarekin gertatu zen, gizonezkoak 2. mailara jeitsi zirelako emakumezkoen taldea desegin zutela eta hori dela eta sortu zen Mulier F.C. 

Zenbatetan irakurri,entzun edo ikusi dugu txapelketa berdin batean  emakumezkoen eta gizonezkoen kategorietako sarien arteko desberdintasunaz? Aurrekoan txio hauekin topatu nintzen, Athletikek Coruñan jokatu zuten Teresa Herrera txapelketaren emaitza begiratzen ari nintzela:

Badirudi “handitasuna” dela garrantzia duen gauza bakarra: zenbat eta trofeo handiagoa, zenbat eta muskulatura handiagoa, zenbat eta soldata handiagoak.. Beharrezkoa al da handitasun hori? Ez al da gehiegizkoa dena?

Badut sentsazioa pribilegiodunek besteei pribilegioak ematen dizkieten heinean eurenak handitzen dituztela, ez dela galtzen dutela edo berdintasun erreal batetara iristen direla eta euren berdinak bihurtzea benetan!

Nik emakumezko kirolariak eta hauen inguruan dauden emakumeen (fisioak, kirol-kazetariak, prestatzaile fisikoak, etab luze bat) lan guztia aitortzea eta merezi dute garrantzia ematea baino ez dut nahi: bigarren mailako kirolari bezala tratatzeari utzi eta merezi eta behar duten bezala tratatzen hastea eta “emakumezko kirolak ez du jarraipenik, ez dute mailarik” bezalako esaldi lotsagarriak esaten dutenak argi geratzea hori ez dela horrela. Hor daude emakumezko kirolarien kirol emaitzak.

Ez dut gehiago luzatu nahi ze bestela datorren urterarte egon nintzake hemen. Zer uste duzue zuek gai honetaz? Nola bizi duzue ustezko berdintasun hau? Utzi zuen iruzkinak!

Hurrengora arteee ekipo!!!

Herriko plazak gureak dira!

Utzi erantzuna

Kaixo kaixooo!!! Zelan zabiltzate? Ni lan eta lan nabil [ez duzue imajinatzen zenbat pisatzen duten Decathloneko dendek edo zenbat bodyboard taula saltzen diren!!]. Kasik ez dut udaz disfrutatzeko astirik izaten ari; baina tira, libre ditudan tarteak jaiez [oraingoz Barañaingokoak eta Sanferminak], igerileku momentuez, taldekoekin saskibaloi partidatxoak egiteaz, zinemara joateaz, irakurtzeaz, lagunekin egoteaz.. saiatzen naiz.

Ez dut uste jakingo duzuenik, baina Barañainen emakumezko sokatira/herri kirol talde bat [ez genuen oso definituta kar, kar, kar] aurrera ateratzen saiatu ginen. Sortu, sortu genuen eta bizpahiru aldiz entrenatzen egon ginen [eskerrak eman nahiko nieke hemendik Txantreako sokatira taldeari egin ziguten harrerarengatik eta gurekin izan zuten pazientziarengatik kar, kar, kar]. Total, azkenean ez zela aurrera atera eta ni saskira bueltatu nintzen.


 Kontua da harrezkero gehiago ohartzen naizela herri kirolen inguruko albiste eta ekimenekin, eta ea, ez dut ukatuko, nire klase-kide eta txikitako lagun izandako bat aizkolaria izanak asko laguntzen du albiste horiek gertuagotik jarraitzea.

Sanferminak aipatu ditut lehen. Festa zoragarri hauetan [ez bazarete egon, zeren esperoan zaudete?] beti egon da Herri Kirolendako tartea, baina azken urte hauetan emakumeen parte hartzea handiagoa izan dela erranen nuke [agian erratuta nago baina nik sentsazio hori daukat]. Eta Sanferminetan bezala herrietako festa askotan ere, gutxika-gutxika urteetan zehar gizonezkoei esleitutako kirolen bidez emakumeek herriko plazak bere egiten ari dira.

Wikipediaren arabera [by the way, Euskarazko Wikipedia kideak, Aiora ( @probatxoa ) tartean, #Wikimania2018-n egon dira. Aiorak egunero bideotxo bat egin du laburpen gisara. Oso interesgarria!], Herri kirolak “abeltzaintza, nekazaritza, arrantza eta artisautza jardueretan oinarriturik Euskal Herrian industrializazioaren aurretiko garaietatik jokatu izan diren kirolak dira. Herri kirolen jatorria, izan ere, garai bateko lan jarduerak aisialdira bideratzea izan da”.

Aizkora frogak, sega jokoa, harri jasotzea, sokatira, lokotx biltzea, trontza, txingak eramatea, arrauna.. eta beste asko sartzen dira herri kirolen zakuaren barruan. Egia erran, askok animaliak tartean dituzten jokoak ere zaku berean sartuko dituzten, baina niretzat animaliak pertsonok entretenimendurako erabiltzearen aurka nagoenez horiek ez dira nik herri kirol moduan ulertzen ditudan froga ezberdinen artean sartzen.

Arraunaz luze eta zabal idazteko aukera izango dudanez, aurreragorako utziko dut [ez inpazientatu, estropadak bertan direla eta neskak tope dabiltzala: San Juan beti bezain fin eta adi ze Orio atope dator aurten!]. Hori dela eta Herri kirolen artean lau esanguratsuenak [edo niri esanguratsuenak egiten zaizkidanak] azalduko ditut jarraian:

Aizkora frogak

Aizkolariekik enbor bat edo gehiago (enborra zutik edo etzanda egon daiteke) aizkoraz ahalik eta denbora gutxienean moztea dute helburu. Banaka, binaka edo taldeka lehiatu daiteke.

Aizkolarien artean Irune Izkue Otxandorena, urrezko aizkorako lehengo emakume txapelduna [Aupa Irune! Kar, kar, kar] Maika Ariztegi, Irati Astondoa, Nerea Sorondo, Alazne Etxaburua, Itziar Goenaga eta Kristina eta Maribi Saralegi daude besteak beste.

Sokatira

Froga honetan hainbat partaidez osatutako bi taldek soka baten alde bakoitzean jarrita, talde bakoitzak bere aldera egin behar du; helburua marka jakin batetik beste taldea pasaraztea baita. Taldeak 4 edo ñkoak izan ohi dira [batzuetan 6x6koak ere egin izan dira] eta pisuaren arabera antolatzen dira frogak. Goma gaineko edo lur gaineko txapelketak egiten dira Euskal Herrian. Ez dakit jakingo duzuen edo ez, baina Munduko Sokatira Txapelketa egon badago.

Sokatira taldeen artean Txantrea, Berriozar, Gaztedi [Txinan, Goma Gaineko Munduko Txapelketan, garaipena lortu zuten 540 kiloko kategorian], Badaoitz eta Beti Gazte besteak beste.

Harri Jasotzea

Froga honen funtsa harri bat lurretik jaso eta sorbaldaraino jasotzean datza. Harri jasotzaile ezagunena Idoia Etxeberria da.

Txinga eramatea

Leku batetik bestera eskuetan, lurra ukitu gabe, txinga bana eramatean datza froga hau. Ez dago denbora mugarik eta distantziarik luzeenean txingak eramaten dituena suertatzen da garaile. Txinga bakoitzak 25kg-ko pisua dute.

Xanta Sousa da froga honetan kirolaririk ezagunena [Anek erranen dit erratuta nagoen edo ez, baina uste dut Konkisen parte hartu zuela!]

Erran dudan bezala, froga asko daude eta geroz eta gehiago dira hauetako bakoitzean parte hartzen duten emakumeak. Beraz, animatu eta jarraitu itzazue gertuagotik hauen inguruko albisteak, ekimenak eta gogoak badituzue frogatu ezazue ze sokatira adibidez oso gogorra bada, baina engantxatzen duela daitort!

Eta zuek, herri kiroletan dabilen emakumezkorik ezagutzen duzue? Zuek parte hartzen duzue edo gustatuko litzaizueke? Benga, zuen iruzkinak irakurtzeko desiatzen nago!! 🙂

PD1: aurrekoan txiokiñean Anaitzek (@anai_tze) berak egindako argazki erreportajea erakutsi zigun eta aisuek, oso argazki politak dira, beraz hemen utziko dizuet esteka!

PD2: Anaitzek egin duen bezala nirekin harremanetan jarri zaitezkete Twitter edota Instagram bidez edota iruzkinak utziz :))

Kirolak emakume izena du

2 erantzun

Ikasturte amaierarekin batera kirol txapelketa guztien amaiera eta finalak ditugu (beno, ia guztiena, ze adibidez WNBAren denboraldi berria hasi besterik ez da egin). Dena dela, azken asteotan medioen kezka nagusia Real Madrileko jokalariek Barçako jokalariei pasiloa egingo zioten edo ez izan da. Bitartean, Athletico de Madril-eko neskek Iberdrola Liga irabazi dute eta azken egunetan jakin dugunez, jokalari bakoitzak 54€ baino ez ditu jasoko ligako tituluaren truke , Estatu Espainiarreko futboleko liga gorena irabazten duten gizonezko futbolari bakoitzak 300.000€ jasoko dituen bitartean.

Txikitatik kirola egin dut: gimnasia erritmikoa, irristaketa, atletismoa, judoa edota nire pasioa den saskibaloia [Aizuek! Kuriositateagatik, zein da zuen kirol gogokoena?]. Ez dakit betidanik kuxkuxera izanagatik edo zergatik baina txikitatik gustatu zait emakume kirolariak ezagutzea, bereziki saskibaloian [ez da igartzen nire kirol gogokoena dela ezta? Kar, kar, kar]. Horretan zortea izan nuen, izan ere 98/99 denboralditik 01/02 denboraldira arte Estatu Espainiarreko saskibaloi txapelketa gorenean, Liga Femenina, jokatu zuen Club Baloncesto Navarra (CBN) taldeak. Larunbat askotan partiduak ikustera joaten nintzen eta bertan Amaya Valdemororen hastapenetaz eta Galina Savitskaiaren mugimenduez gozatzeko aukera izan nuen besteak beste.

Urteek aurrera egin ahala konturatzen joan nintzen gustuko nituen saskibaloi jokalarien artean soilik gizonezkoak zirela prentsan zein telebistan kirol ataletan protagonistak. Nola ezagutuko zituzten nire lagunek nik jarraitzen eta miresten nituen kirolari guztiak ez bazuten horien berri medioetan agertzen ez zirelako?

“Ez du interesik”, “ez du dirurik ematen” edota “aspergarria da” entzun behar izan dut askotan [azkenekoa ez orain dela asko] emakumezko kirolarien presentzia handitu beharra dagoela aipatzen dudanero. BZO?

Nola demontre lortu nahi da interesa sorraraztea medioetan tarterik ematen ez bada eta beraz, egunerokotasunean presentzia ez badute emakume kirolariek? Nola egongo da berdintasuna, egun Espainiako Kirolaren Legeak emakumezkoen konpetizioak (1990. urtekoa) txapelketa profesional bezala hartzen ez baditu? Azken honek eragin zuzena dauka kirolarien profesionalizazioan, izan ere, kirolariek ez dute kontratu profesionalik, ez dute gizarte segurantzan kotizatzen ezta hitzarmen profesionalik ere. Nola egin kirolarengatik apustu, emakumeak protagonista diren albisteetan ‘emakume futbola’, ‘emakume kirola’ edota bestelako goi titularrak erabiltzen bada gizonezkoekin soilik ‘futbola’, ‘kirola’ edota dena delako generikoa erabiltzen den bitartean? Emakume kirolariek egiten dutena ez al da ere kirola?

Zergatik da hain garrantzitsua azken derbia Anoetan jokatu izana? Zergatik beharrezkoa da emakume kirolariek hedabideetan presentzia geroz eta handiagoa izatea? Zergatik da premiazkoa emakumezko kirol kazetari gehiago egotea?

Ez da zaila galdera horiei erantzutea: bizitzako alor guztietan bezala, kirolean ere emakumeok espazioa, presentzia eta erreferenteak behar ditugu!

Adibidez, Euskal Herriko kirolari, kazetaria edota esatarien artean, zenbat ezagutzen ditugu?

Badugu lana, baina laaaaaasaiiiii! Hau ez da auto-fustigazio momentua [beno fusten mundua atsegin baduzue, hori zuen esku, kar, kar, kar].

Horren ordez emakume kirolarien eta taldeen berri izatera animatzen zaituztet, adibidez Euskal Herrian kirol ezberdinetan aritzen diren taldeen edota kirolarien inguruko informazioa bilatzen edota sare sozialetan kirolari hauek jarraitzen.

Kontra-Kantxa honetan emakume kirolariak izango dira protagonista, eurena izango da blog honen espazio guztia. Hilabetean behin hemen izango nauzue, zapatilak soinean kantxa astintzeko prest!

PD: proposamenik baduzue, kirolari jakin batez hitz egitea nahi baduzue edota zeozer komentatu nahi baldin badidazue Twitter bidez jarri zaitezkete nirekin harremanetan (@arkkuso) edota estratosferan@gmail.com emailean!