Oraingoan ez dut jatetxe edo tabernarik “salbatuko”, ez naiz Tripadvisor edo enparauen zirrikituetan sartuko herri edo hiriko puntuazio txarrena duen leku horren bila. Gaurkoan gozamenari, dastamenari, usaimenari askatasun osoa eman eta gozatzeko proposamenekin natorkizue, nire eguneroko abenturak eta desbenturak albo batera utzi eta bidaiatu egingo dugu, zuek eta nik, kapa soinean jarri eta goazen elkarrekin Bordeleko kaleetan galdu eta bertako gastronomiarekin gozatzeko leku berezi, kurioso, on eta ederren bila. Gastroheroia on tour, Gastroheroia Bordelen, Gastroheroiaren lehen abentura nazioartean. Bizpahiru kapituluetan kontatuko dizuet bertan bizi, dastatu eta gozatutakoa. Has dadila bidaia, bidaiariak trenera!

Gastronomia, sukaldaritza edota ardoak ia-ia zuzenean lotzen ditugu Frantziarekin. Aitortu behar dizuet frantziarrei ez niela aprezio handiegirik Lizarra Kanpinean izandako hainbat kontu medio, baina opor egun batzuk hartu nahi eta helmuga aukeratzen jarrita Frantzia etorri zitzaidan burura, bere produktuak eta sukaldaritza gertutik ezagutzeko interesa banuen eta, gastronomiaren munduan gauzatxo gehiago ezagutzen joateko. Bordele edo Paris ziren bi aukerak, baina, ni bezala gastronomiaren oso zaletu ta Frantzia oso ondo ezagutzen duen Haitzen gomendioari jarraiki iritsi naiz Bordelera.

Nire bidaiaren kontakizunarekin hasi aurretik, hainbat gomendio frantziarren jateko ohituren inguruan: kontuz ibili ordutegiekin, 12ak eta 14ak bitarte bazkaltzen dute normalean, eguneko menu antzeko formula erabiliz plater bakarra edo sarrerako bat eta plater nagusia edo plater nagusia eta azkenburukoa, bakoitzak bere prezioa du; iluntzean, komeni 19-20 bitartean lekua hartzea joatea, gero jatetxeak eta bete egiten baitira; ez beldurtu prezioekin, hau da, etorri mentalizatua ez dela merkea, beno, jatea merkexeagoa da, 15-20€ bitartean ondo bazkaldu dezakezu, baina, edateak asko igotzen du prezioa, garestia da alkohola Frantzian, bai ardo kopak zein garagardo pintak, hori bai, ura non nahi eta dohainik edan dezakezu, normalean iturrikoa izaten da. Oharrak botata has dadila gure gastronomiaren lehen bidaia. Aipatu, bisitatutako leku bakoitzaren informazioa ikusteko estekak jarriko dizkizuedala, kuskuxeatu eta interesa izenez gero bisitatu ditzazuen.

Trenean dida iristen zara, Hendaian hartuta bi ordu eta erdi inguruko bidai baten ostean iristen zara Bordelera. Iritsi, garraio publikoan ibiltzeko txartela atera eta lehenengo jomuga hotela, bertan gauzak uzteko. Erdialdean dago kokatua, hiriko epizentro bihurtzen den Sainte-Catherine kalearen alboan. Gauzak utzi eta lehen helburu nagusia, eguerdiko 12:30k inguru direla kontuan hartuta, bazkaltzeko leku bat topatzea. Baditut lagunak emandako hainbat erreferentzia, baina lehen eguna izaki eta pentsatzeko eta antolatzeko denbora askorik ez dudanez, hor ibili naiz Saint Pierre auzoan barrena leku on baten bila.

Ez dakit zenbat jatetxe, taberna eta bistrot pasa ditudan, batzuk bai, horietariko asko erakargarriak, itxuran behintzat, eskaintzari buruz ezer gutxi esaterik, nire frantsesaren ezagupena ez baitoa “non parle française” esatetik. Baina, tira, “Porte Dijoux” (erromatar garaian mendebaldeko sarrera zena) ondoan dagoen Marcel Bistrotean hartu dut ostatu, batez ere, erakarri nauen “Magret de Canard” irakurri baitut eguneko eskaintzan. Barruan eseri, bakarrik nagoenetan ez naiz oso terraza zalea izaten, eta magreta eskatu dut, norbaiti dudarik geratu bazaio argi uzteko. Magret bikaina, gutxi egina, zaporetsua, bertakoa (zerbitzariak inguruko baserri batekin lan egiten dutela esan dit), eta saltsa gozo bat neurrian gainetik botata, albo batean patata frijitu sorta eder bat eta letxuga apur bat bere ondoan. Jaki goxoa laguntzeko, nola ez, Bordeleko ardo beltz kopatxo bat, aklimatazio prozesua azkartzeko. Euskaldun on baten gisa, azkenburukoa ere eskatu dut, asko gustatu zaidan etxean eginiko tiramisu bat, oso frantziarra ez, baina, ederra. Zoriz aukeratua izateko ez da leku txarra Marcel Bistrot, badirudi Gastroheroiaren superbotereak handitzen doazela, kar kar kar.

Marcel Bistrot: https://www.tripadvisor.fr/Restaurant_Review-g187079-d7339907-Reviews-Marcel-Bordeaux_Gironde_Nouvelle_Aquitaine.html

“Jatetxea topatu, ta ikusi gauza onik baduen, hor nonbait ezkutuan, pizarrak begiratu, ea nonbaiten ahaztua duen pintxo goxo eder bat. Sabela bete arte, pintxoak jan eta jan, ez dago plan hoberik, uoooooo” (Berri Txarraken “Katedral Bat” kantaren doinuarekin kantatu).

Bai, akaso hau sakrilejioa izan daiteke, kontziente naiz horrekin, akaso Gaztezulotik kaleratzeko arrazoia ere izan liteke, zeinek daki (hemendik barkamena eskatzen diet taldekide guztiei eta bereziki gure lagun eta lankide den Galder Izagirreri), baina, tira, oraindik ere Gastroheroiaren abenturen abestiaren bila jarraitzen dut eta Lekunberrira nindoala baliatuta, Berri Txarraken “Katedral Bat” kanta jarri dut kotxean eta bakarrik atera zait Gastroheroiarentzako abestia. 

Aitortu behar dizuet nire asmoa ez zela Lekunberrira joatea abentura berri eta taberna-jatetxe baten bila. Aurtengoan, Gastroheroiz jantzita ez, baina, lehen aldiz ezagutu ditut Leitzako inauteriak eta aitortu behar asko gustatu zitzaizkidala, bai giro ederra izan eta ederki pasa genuelako, baina, baita gastronomikoki gozatu genuelako, a ze bazkari puska egin genuen Musunzar ostatuan. Iruñeara bidean bertan atseden hartzea pentsatua nuen, taberna-jatetxe “txarrena” bisitatu eta nire botereen bitartez zerbait ona bilatze aldera. Baina, Leitzako gastronomiak bezeroen onespena badu, iritzi onak besterik ez dituzte jasotzen sarean, eta nik ere hala konprobatua dut (ez galdu aukera ingurutik bazabiltzate Iruso, Arakindegia edota Musunzarren lasai bazkaldu edo afaltzekoa), baina, banuen esperantza tabernatxoren bat topatzea nire “salbazioa” behar zuena.

Horregatik, bidean aurrera egin, eta Lekunberrira joan nintzen. Zeinek daki, akaso hemendik urte askora peregrinazio eta musikaren zaletu askoren elkargune bihurtuko da Lekunberri, Berri Txarraken zaletu sutsu askoren bisita jaso dezake herriak entsegu gela, lehen kontzertua emandako aretoa, elkartzen ziren taberna, zeinek daki, jendea Memphisera Elvis “bisitatzera” doan bezala, akaso jendea Gorka, Galder, David eta taldetik pasa direnen gainontzeko abentura eta desbenturak ezagutzera.

Horietako askok akaso Albi Tabernan hartuko dute otordua. Taberna xelebrea, beno, taberna baino, zerbitzaria. Itxura kuriosoa du, ezin esan gaztea denik, eta taberna eramateko era xelebrea du. Justu-justu egiten dizu kasu, hori bai, egunero joaten den horietakoa bazara elkarrizketa lasaia izan dezakezu. Sartu eta parez pare Bartzelonaren ezkutua, futbol zale amorratua eta kontatutakoaren arabera Bartzelonak galtzean ia hobeto tabernatik ez pasatzea.

Parez pare pintxoen arbela, frijituak ziren nagusi bertan.  Barran, bitrinaren azpian patata tortilak ere bazeuden, nahiko potoloak, nahiko ikusgarriak bistaz behintzat, baina, ez naiz ausartu tortilaren aldeko hautua egitera. Pintxoen zerrenda lasai aztertzen jarri eta lehenengoa, “frito de jamón y queso”, momentu batez Etxarri-Aranatzera egin nuen bidaia, bertako Borda jatetxean haurra nintzela jaten nituen york-gazta frijitu ederrak etorri zaizkit burura, horiek bai kutixiak. Deja vu momentu horren ostean, ezin beste pintxorik aukeratu eta edateko zuritoa.

Niri zuritoa edalontzi luze batean zerbitzatu dit, pintxoaren zain nengoen bitartean, baina, orduan “maitemindu” naiz. Bajila biltzen ari zela betiko txikiteoko edalontziak ikusi ditut, aspaldian ikusi gabekoak, badakizue, leheno tabernetan ardo txikitoa edo zuritoa hartzeko baliatzen ziren horiek, pena niri ez didala zuritoa bertan jarri, Gastroheroiz jantzita joatearen ondorioa izango da akaso. Baina, ilusioa egin dit oraindik ere tabernak topatzea gure poteoaren ikur izan diren edalontziak erabiltzen jarraitzen dutenak.

Horregatik bada ere, gure tradizioaren oroimena izateko, merezi du Albi tabernara gerturatzeak, behin bada ere, eta zerbitzari xelebreari aurpegia jartzeko. Pintxoei dagokionez, misterio handirik gabekoak, ez da alderdi horregatik ezaguna egingo taberna, nahiz eta kontatu didaten ogitartekoak ez direla gaizki egiten. Herriko plazan kokatua, atseden hartzeko leku aproposa izan liteke Albi Lekunberrira gerturatuz gero.

Nire abenturen bila jarraituko dut, Euskal Herria zeharkatzen jarraituko dut, egun hauetan Korrikak egin bezala, saiatuko naiz noan lekura noala berri onak ekartzen, oraingoan Berri Txarraken “etxetik” egin bezala. Nire ereserkiaren bila jarraituko dut, akaso Galder Izagirreri galdetuko diot ea taldeak bat egingo ote lidakeen………on egin!