Sare sozialetan ala lagun artean ziur sarritan aipatu duzuen zerbait dela: Munduko herrialde desberdinetako filmen izenburuak, nola itzultzen diren estatu Espainiarrean. Askotan imajinatu dut guzti honen atzean dagoen pertsonaia; Egunak dituen 24 orduak gela ilun baten barnean igarotzen dituena, argi bakarra bere ordenagailuko pantailatik ateratzen dena eta 56k-ko modem zahar batekin internetera konektatzen saiatzen dena. Egunean behin, postaria joaten zaio bertara (hau da giza-espeziarekin duen kontaktu bakarra). Gutun horretan hizkiz beteriko orri bat. Berak bakarrik ezagutzen duen pasahitz misteriotsu baten barruan dauzkan hizkiekin, itzulpen magiko eta zoragarri hori sortzea du helburu. Dadoa bota eta erortzen den hizkiaren gainean…listo! itzulpena egina! Behin baino gehiagotan, barregura edo auzo lotsa eragin dizkiguten konbinazio zentzugabeen sortzailea horrela imajinatzen dut.
Errealitate gordinera bueltatuz, benetan gertatzen dena, tamalez, askoz sinpleagoa eta aspergarriagoa da. Ez dira itzultzaile profesionalak arduratzen, ezta publizistak ere. Banatzaile enpresa barruan dauden agintariak izaten dira normalean. Film horrek izan dezakeen ibilbide komertzialaren arrakastaren zati bat, izenburuaren aukeraketan egon litekeen arren, badirudi gai konkretu hori ikastolan eman zutenean, hauek piper egiten zutela.
Askotan gertatu zaidan adibide tipiko bat jarriko dizuet. Atzerritar bati film konkretu bati buruz hitz egiten diogunean (Espainiako itzulpenarekin), normalean ez du jakiten zein pelikulaz ari garen. Jatorrizko izenburua entzuten dutenean ordea barre algaraka hasten dira (gara).
Baina jakin xelebrekeria hau ez dela Espainian soilik gertatzen, horregatik, mundu osoan aurkitu ditudan itzulpenen zerrenda erantsi dizuet. (Beste herrialdeetako izenburuen hitzez-hitzezko itzulpena egin dut, zuzenean Euskaraz jarriz)
Eta erne! herrialde batzuen izenburuak, spoiler ibiltariak baitira! Filmaren bukaera edo gidoiaren zati garrantzitsua kontatzeko duten ahalmena miresgarria da.
Jatorrizko izenburua: Ice Princess
- Espainia: Soñando, soñando… triunfé patinando
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Beverly hills ninja.
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Braindead
- Espainia: Tu madre se ha comido a mi perro
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: After Hours
- Espainia: ¡Jo, qué noche!
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: As Good As It Gets
- Txina: Katu-kaka jauna
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Thelma & Louise
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Jersey girl
- Japonia: Nire aita maite dut, munduko hoberena da
_____________________________________________
Jatorrizko izenburua: Rosemary’s Baby
- Espainia: La semilla del diablo
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Brockeback mountain
- Hego-Amerika: El secreto de la montaña
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: “Eternal sunshine of the spotless mind”
- Espainia: ¡Olvídate de mí! (Espainia)
- Italia: Uzten badidazu, borratu egingo zaitut
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Leaving las vegas
- Txina: Mozkorra nago eta zu emagaldu bat zara
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Psicosis
- Portugal: La madre era él
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Die Hard
- Espainia: Jungla de cristal
- Portugale: Eraikinari erasoa
- Alemania: Astiro hil
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Dr. Strangelove, or how I learned to stop worrying and love the bomb
- Espainia: ¿Teléfono rojo? Volamos hacia Moscú
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Outside Providence
- Espainia: No puedo perderte por algo tan tonto como el sexo
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Harold & Kumar go to White Castle
- Espainia: 2 colgaos muy fumaos
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Interview with the vampire
- Txina: Beraz, abokatua zara ezta?
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: The green mile
- Hego-Amerika: Milagros inesperados
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: 101 dalmatians
- Hego-Amerika: La noche de las narices frías
____________________________________________
Jatorrizko izenburua: The pacifier
- Espainia: Un canguro superduro
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: The naked gun
- Espainia: Agarralo como puedas
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Up to creek
- Espainia: Los Albóndigas en remojo
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Spaceballs
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Curdled
- Espainia: Tú asesina, que nosotras limpiamos la sangre
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: An Affair to Remember
- Espainia: Tú y yo
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Don’t Drink the Water
- Espainia: Los USA en zona rusa
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: The Sixth Sense (1999)
- Japonia: Bera mamu bat da.
______________________________________________
Jatorrizko izenburua: Home Alone
- Hego-Amerika: Mi pobre angelito
- Frantzia: Ama, hegazkina galdu dut
______________________________________________